Bệnh Eczema Ở Trẻ Em: Nguyên Nhân, Nhận Biết Và Cách Xử Lý

Nhiều người thường nhầm lẫn bệnh chàm eczema với bệnh mề đay, dị ứng và không điều trị đúng cách, khiến bệnh nặng hơn. Trẻ em là đối tượng có nguy cơ cao mắc bệnh nhưng không được chú trọng vì cha mẹ chỉ nghĩ là bệnh ngoài da thông thường. Vậy bệnh eczema ở trẻ em do đâu và làm sao để chữa trị dứt điểm?

Bệnh Eczema ở trẻ em là gì? Có nguy hiểm không?

Bệnh eczema (hay bệnh chàm) là hiện tượng viêm da mãn tính có thể hình thành ở mọi độ tuổi. Bệnh xảy ra khi lớp sừng Keratin chưa được cấp đủ lượng nước cần thiết.

Điều này khiến cấu trúc da thiếu sự cân bằng, bị khô, bong tróc và kèm các mụn nước nhỏ.

Độ tuổi mắc eczema phổ biến nằm trong khoảng 2 tháng tuổi – 3 tuổi. Có nhiều trường hợp bệnh còn kéo dài tới 5 tuổi. Theo nghiên cứu, khoảng 15% trẻ nhỏ có thể bị chàm trong những năm đầu đời.

Vậy bệnh chàm ở trẻ em có nguy hiểm không? – Chàm da là bệnh lý lành tính nhưng nếu cha mẹ chủ quan, bé sẽ gặp nhiều vấn đề nguy hiểm.

Khi phụ huynh xử lý không đúng cách, da của trẻ dễ bị bội nhiễm, thậm chí nhiễm trùng máu, hình thành mụn mủ và vết lở loét. Khi đó, ngay cả khi đã được chữa khỏi, trên da của bé vẫn có thể để lại sẹo.

Đặc biệt, khi gặp biến chứng bội nhiễm nặng, toàn thân còn xuất hiện mụn bọc. Bé có thể bị sốt, nhiễm trùng, tạo điều kiện để vi khuẩn nhiễm máu, gây nhiễm trùng máu và gia tăng nguy cơ tử vong.

Do đó, nếu trẻ bị chàm, cha mẹ cần có đủ thông tin để phân biệt giữa bệnh eczema với các bệnh lý da liễu khác.

Nguyên nhân gây bệnh eczema ở trẻ em

Hiện nay, tỷ lệ mắc bệnh chàm ở trẻ có xu hướng gia tăng theo từng năm. Những yếu tố gây eczema ở trẻ nhỏ gồm:

• Sự rối loạn chức năng của hệ tiêu hóa, bài tiết, nội tiết, thần kinh,…
• Di truyền từ người thân trong gia đình
• Chế độ dinh dưỡng không hợp lý. Cụ thể là thừa đạm hoặc thiếu vitamin khiến hệ miễn dịch suy giảm
• Tiếp xúc trực tiếp với tác nhân gây dị ứng (khói bụi, ô nhiễm, lông động vật, thức ăn gây dị ứng,…)
• Cơ địa dễ dị ứng

Eczema là bệnh ngoài da rất khó chữa triệt để. Hiện nay, cách điều trị chủ yếu vẫn là ngăn chặn và kiểm soát triệu chứng bùng phát.

Đồng thời, người bệnh nên phối hợp với việc chăm sóc và đề phòng tái phát trở lại.

Triệu chứng bệnh eczema thường gặp

Ở mỗi độ tuổi, người bệnh sẽ có những triệu chứng riêng. Vì vậy bệnh chàm của trẻ sơ sinh và trẻ đã lớn cũng có sự khác biệt. Cụ thể như sau:

Dấu hiệu bệnh eczema ở trẻ sơ sinh

Eczema ở trẻ sơ sinh có tên gọi khác là lác sữa hay chàm sữa. Đối tượng mắc bệnh phổ biến là các bé từ 2 tháng tuổi – 2 tuổi.

Bệnh thuộc dạng rối loạn miễn dịch nên rất khó chữa khỏi dứt điểm. Tuy nhiên bệnh chàm sữa ở trẻ em dễ tái phát nhưng không có tính lây lan.

Nguyên nhân gây bệnh chủ yếu là do sự hư tổn của hàng rào biểu bì da. Bởi lẽ đây là lá chắn ngăn sự bốc hơi nước và bảo vệ da tránh khỏi sự tiếp xúc với tác nhân có hại đến từ bên ngoài.

Nếu hàng rào bị tổn thương, da rất dễ thoát nước và tạo điều kiện để hại khuẩn xâm nhập. Từ đó da sẽ bị khô, viêm, ngứa ngáy và nổi mẩn đỏ.

Các chuyên gia đã chia chàm thành 3 loại như cấp tính, bán cấp và mãn tính. Triệu chứng của bệnh bao gồm:

• Biểu bì da xuất hiện mẩn đỏ, phát ban, mụn nước bé liti, có thể xuất hiện dịch vàng, khi sờ sẽ thấy thô ráp
• Vết chàm xuất hiện chủ yếu ở 2 bên má. Theo thời gian, chúng sẽ lan ra các nếp gấp ở khuỷu tay, khuỷu chân hoặc toàn thân.
• Trẻ ngứa ngáy, hay dụi mặt, xoa đầu, gãi đỏ da và tạo thành các vết xước

Bệnh lý này có thể tự khỏi khi trẻ ở độ tuổi từ 4 đến 6. Tuy nhiên, nhiều trường hợp mắc bệnh kéo dài ngay cả khi đã ở tuổi trưởng thành.

Biểu hiện bệnh chàm ở trẻ em

Đối với trẻ em ở độ tuổi mới lớn, thiếu nhi hoặc thiếu niên, những vị trí dễ bị bệnh là nếp gấp đầu gối hoặc vùng da nằm quanh miệng, mắt. Đồng thời, bệnh lý này còn được chia thành các dạng như:

Chàm khô là một loại viêm da dị ứng mãn tính. Nguyên nhân hình thành do da thiếu độ ẩm dẫn đến nứt nẻ, chảy máu, bong tróc, xuất hiện dịch vàng.

Bệnh phát triển theo từng giai đoạn, gây căng da, khô ngứa và bong tróc theo mảng.

Vì phát triển theo mùa nên bệnh có thể trở nặng khi không khí giảm sâu hoặc thời tiết khô hanh. Lúc này, cơ thể của trẻ sẽ gặp phải những tình trạng sau: trong thời kỳ đầu, da xuất hiện nốt mẩn đỏ cùng mụn trắng li ti gây ngứa ngáy.

Nếu càng gãi, tình trạng phù nề càng trở nên nghiêm trọng. Đến thời điểm phát triển mạnh, da bong tróc thành từng mảng kèm cảm giác khô ngứa

Khác với chàm khô, bệnh chàm ướt có thể xảy ra ở mọi thời điểm với các yếu tố như:

• Ban đầu nổi mụn nước trên nền mẩn đỏ, khi vỡ sẽ dính, ướt và tiết ra dịch mủ
• Mụn nước có thể vỡ do tiếp xúc mạnh, gãi nhiều hoặc tự vỡ sau 2 – 4 tuần.
• Khi vỡ mụn nước, người bệnh cảm thấy đau rát, thậm chí chảy máu.

Chẩn đoán bệnh chàm ở trẻ nhỏ

Vì eczema là bệnh phức tạp nên cha mẹ cần đưa con đi chẩn đoán sớm để bác sĩ nhanh chóng đưa ra lộ trình chữa bệnh phù hợp. Cách điều trị sẽ phụ thuộc và biểu bì da, mức độ mắc bệnh và độ tuổi của từng bé.

Mức độ nặng, nhẹ của bệnh được đánh giá dựa trên từng yếu tố xuất hiện trên da. Cụ thể, vấn đề quan trọng hàng đầu là mức độ tổn thương của da.

Dù ở độ tuổi nào, người bệnh cũng gặp phải một số đặc điểm chung. Bác sĩ sẽ dựa vào những yếu tố này để xác định tình trạng bệnh lý:

• Hình thành nốt ban đỏ trên da
• Ngứa da theo đợt trong suốt thời gian bị bệnh
• Xuất hiện mụn nước trên biểu bì da
• Eczema tái phát có thể làm thay đổi sắc tố da, vùng da bị tổn thương dày hơn, hình thành nhiều mảng tróc vảy

Các khu vực mắc bệnh nhiều nhất là hai bên má, nếp gấp ở cổ, khuỷu tay, khuỷu chân, bàn tay và bàn chân.

Bên cạnh đó, bác sĩ còn quan tâm đến tần suất tái phát, yếu tố di truyền và các bệnh lý khác như viêm mũi hay hen suyễn,…

Cách điều trị bệnh eczema ở trẻ em

Chàm là bệnh ngoài da khó điều trị, các biện pháp hiện nay chỉ mang tác dụng tạm thời nhằm giảm sự khó chịu cho trẻ nhỏ. Những phương pháp chữa bệnh được áp dụng phổ biến là:

Cách chữa bệnh eczema bằng Tây y

Khi cơ thể trẻ xuất hiện triệu chứng gây nghi ngờ, cha mẹ nên đưa bé đến bệnh viện để được chẩn đoán và có liệu trình chính xác. Những loại thuốc trị bệnh chàm ở trẻ em được bác sĩ chỉ định chủ yếu là:

Thuốc chứa corticoid, sử dụng trong 1 tuần. Vì thuốc chứa thành phần có hoạt tính mạnh nên khi sử dụng liên tục, các bé có thể bị teo da, mất máu, vàng lông, rậm da và giãn mạch máu.

Thuốc kháng sinh hoặc kháng histamin giúp hạn chế sự lây lan và giảm ngứa ngáy. Nhưng nhóm thuốc này có thể sinh biến chứng như rối loạn tiêu hóa hoặc khô mắt,…

Kem dưỡng ẩm có tác dụng làm mềm da và tăng cường quá trình hồi phục sự hư tổn của hàng rào bảo vệ biểu bì da.

Tuy nhiên cha mẹ không nên tùy tiện để trẻ dùng thuốc hoặc các loại kem bôi da chưa có sự chỉ định của y, bác sĩ. Bởi lẽ, tân dược có thể gây ra nhiều tác dụng phụ, nếu dùng không đúng liều lượng, bé có thể gặp phải tình trạng mòn da hoặc suy tuyến thượng thận,…

Cách trị bệnh chàm ở trẻ em bằng Đông y

Với bệnh eczema ở trẻ sơ sinh, cách chữa bằng tây y hay mẹo dân gian đều không phải là lựa chọn phù hợp. Vì vậy cha mẹ nên tham khảo cách điều trị bằng phương pháp an toàn và lành tính hơn là Đông y.

Y học cổ truyền (YHCT) quan niệm, bệnh chàm xảy ra khi chức năng nội tạng suy giảm. Điều này đã tạo điều kiện để tác nhân gây bệnh xâm nhập và khiến khí huyết khó lưu thông, thể trạng suy yếu dần.

Lúc này, thay vì chỉ điều trị triệu chứng, Đông y sẽ tập trung loại bỏ hoàn toàn căn nguyên.

Khi hồi phục các tạng và tăng cường hệ miễn dịch, bệnh chàm ở trẻ khó tái phát trở lại. Bên cạnh đó, thuốc Đông y với thành phần thảo dược thuần tự nhiên và được điều chỉnh phù hợp với cơ địa. Do đó, bé sẽ không gặp phải tác dụng phụ khi điều trị.

Tuy nhiên, thuốc Đông y khá đắng và cần điều trị trong thời gian dài. Vì vậy cả phụ huynh và con trẻ cần có sự kiên trì và không bỏ cuộc giữa chừng. Nếu uống thuốc không đúng phác đồ, bệnh rất khó được chữa khỏi dứt điểm.

Cách chữa eczema ở trẻ tại nhà

Với những trẻ mới khởi phát bệnh eczema, việc điều trị bằng biện pháp dân gian như tắm nước lá là lựa chọn phù hợp. Các loại lá cha mẹ có thể sử dụng để trị bệnh cho trẻ gồm: trà xanh, lá ổi hoặc lá trầu không,…

Cách điều chế các dược liệu này đều giống nhau. Cụ thể, phụ huynh sẽ chọn một loại lá bất kỳ, đem ngâm chúng với nước muối loãng và rửa thật sạch. Tiếp theo đun sôi dược liệu trong khoảng 7 phút.

Khi nước nguội thì dùng hỗn hợp để ngâm hoặc rửa vùng da mắc bệnh của trẻ. Sau khi tắm rửa trong 15 phút, cha mẹ sẽ lau khô da cho bé bằng khăn mềm.

Tuy nhiên phương pháp này chỉ phù hợp với trẻ đã lớn. Trẻ sơ sinh hoặc bệnh nhân có làn da trầy xước, chảy dịch vàng, xuất hiện mụn nước cũng không được tắm lá.

Nếu cố gắng áp dụng dù không phù hợp, da của bé sẽ bị bội nhiễm và nguy cơ để lại sẹo là rất cao.

Cách chăm sóc bệnh chàm ở trẻ sơ sinh

Bệnh chàm da ở trẻ nhỏ rất khó chữa dứt điểm. Vì vậy cha mẹ nên phối hợp giữa việc điều trị và chăm sóc tại nhà. Việc quan trọng hàng đầu là dưỡng ẩm cho làn da của bé.

Phụ huynh hãy chọn những loại kem dưỡng ẩm có thể bổ sung độ ẩm và tái tạo hàng rào bảo vệ trên da. Lượng kem sử dụng cần thay đổi linh hoạt dựa trên mức độ mắc bệnh.

Khi đã qua giai đoạn bùng phát, cha mẹ chỉ thoa kem cho trẻ khoảng 1 – 2 lần/ ngày.

Thêm vào đó, phụ huynh nên tắm cho bé bằng nước ấm và không để trẻ ngâm trong bồn quá lâu. Với các loại sữa tắm, cha mẹ hãy sử dụng sản phẩm có độ pH trung tính.

Đặc biệt, không để trẻ mặc đồ đã giặt bằng thuốc tẩy hoặc bột giặt có hoạt chất mạnh. Bởi lẽ khi mắc bệnh da rất yếu và có thể bị kích ứng khiến tình trạng nặng hơn.

Một trong những yếu tố cũng góp phần quan trọng vào quá trình phục hồi da là dinh dưỡng. Thực đơn đầy đủ chất cần có rau xanh, trái cây tươi, thực phẩm giàu vitamin và omega 3.

Đây đều là các chất giúp tăng hệ miễn dịch và tạo thuận lợi cho đường tiêu hóa. Thay vì để trẻ uống sữa có nguồn gốc động vật, phụ huynh nên sử dụng sữa thủy phân hoặc đậu nành.

Đồng thời không chế biến thịt bò, hải sản hoặc thực phẩm gây dị ứng trong bữa ăn của trẻ.

Cha mẹ nên giữ môi trường sống của bé luôn mát mẻ và có độ ẩm cần thiết. Các bộ quần áo bé mặc hàng ngày đều có chất liệu cotton mềm mại và dễ thấm mồ hôi.

Ngược lại, các loại vải sợi thô ráp chỉ khiến vùng da bị cọ xát và bệnh càng nặng hơn. Không để trẻ gãi quá mạnh khiến làn da bị tổn thương.

Ngoài ra, bé cần hạn chế tiếp xúc với dị nguyên như chất tẩy rửa, phấn hoa, lông động vật,…

Bệnh eczema ở trẻ em là căn bệnh lành tín. Tuy nhiên khi không được điều trị đúng cách nó vẫn gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe.

Do đó nếu cha mẹ cần chú ý nhiều hơn tới cơ thể các bé. Nếu trẻ gặp các triệu chứng bất thường, hãy đưa con đi thăm khám để trị khỏi bệnh sớm. Khi bệnh ủ càng lâu, thời gian chữa càng dài, bé cũng dễ bị bội nhiễm hơn.