Thoái Hóa Khớp Gối Ở Người Già Do Đâu? Chăm Sóc Thế Nào?

Thoái hóa khớp gối ở người già là một vấn đề sức khỏe phổ biến, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống và khả năng vận động của nhiều người cao tuổi. Tình trạng này không chỉ gây ra đau đớn mà còn làm hạn chế các hoạt động hàng ngày, từ việc đi lại đến tham gia các hoạt động yêu thích. Việc hiểu rõ nguyên nhân, triệu chứng và các biện pháp điều trị thoái hóa khớp gối là rất quan trọng để giúp người già duy trì sức khỏe và sống vui khỏe mỗi ngày. Bài viết này sẽ cung cấp thông tin chi tiết về thoái hóa khớp gối ở người già, giúp bạn có cái nhìn tổng quan và áp dụng những phương pháp chăm sóc hiệu quả nhất.

Thoái hóa khớp gối ở người già là gì?

Thoái hóa khớp gối ở người già là tình trạng lão hóa tự nhiên của sụn khớp gối, dẫn đến bào mòn sụn khớp, gai xương mọc và mất đi lớp bôi trơn khớp. Khi vận động, các đầu xương cọ xát vào nhau gây ra tiếng kêu lục cục, đau nhức, cứng khớp và hạn chế vận động. Đây là bệnh lý phổ biến thường gặp ở người cao tuổi, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của họ.

Cụ thể, khi sụn khớp bị hư hại, xương dưới sụn có thể dày lên và hình thành gai xương (osteophytes). Gai xương gây ra sự ma sát và đau đớn mỗi khi khớp vận động. Không gian giữa các đầu xương bị thu hẹp, làm giảm khả năng vận động của khớp. Kèm theo đó là tình trạng màng hoạt dịch xung quanh khớp có thể bị viêm, gây ra sưng, đỏ và đau.

Triệu chứng thoái hóa khớp gối ở người già

Các triệu chứng của thoái hóa khớp gối có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh. Dưới đây là các triệu chứng chính của thoái hóa khớp gối ở người già:

• Đau nhức: Cơn đau thường xuất hiện khi vận động, leo cầu thang, đứng dậy hoặc khi thay đổi tư thế đột ngột. Mức độ đau có thể từ nhẹ đến dữ dội, có thể lan ra bắp chân, cổ chân. Cơn đau thường trở nên nặng hơn vào buổi sáng khi ngủ dậy hoặc sau khi ngồi lâu một chỗ.
• Kêu lục cục: Khi vận động, khớp gối có thể phát ra tiếng kêu lục cục do sự ma sát giữa các đầu xương. Âm thanh này có thể to hoặc nhỏ, tùy thuộc vào mức độ thoái hóa của khớp.
• Cứng khớp: Khớp gối thường bị cứng khớp, đặc biệt là vào buổi sáng khi ngủ dậy. Người bệnh có thể cảm thấy khó khăn trong việc cử động khớp gối, gập duỗi chân.
• Hạn chế vận động: Thoái hóa khớp gối khiến người bệnh gặp khó khăn trong việc di chuyển, đi lại, leo cầu thang,… Hoạt động thể chất hàng ngày cũng có thể bị ảnh hưởng do hạn chế vận động của khớp gối.
• Sưng tấy: Khớp gối có thể bị sưng tấy, nóng đỏ, nhất là sau khi vận động mạnh. Sưng tấy có thể khiến người bệnh cảm thấy khó chịu, đau nhức.
• Biến dạng khớp: Trong trường hợp nặng, khớp gối có thể bị biến dạng, gập vẹo, khiến người bệnh gặp nhiều khó khăn trong việc đi lại và sinh hoạt.
• Ngoài ra, người cao tuổi bị thoái hóa khớp gối có thể gặp một số triệu chứng khác như: Mệt mỏi, giảm sút khả năng tập trung, chán ăn, mất ngủ,…

Nguyên nhân gây thoái hóa khớp gối ở người già

Thoái hóa khớp gối là một tình trạng phổ biến ở người cao tuổi, xảy ra do nhiều nguyên nhân khác nhau. Dưới đây là những nguyên nhân chính gây thoái hóa khớp gối ở người già:

• Tuổi tác: Quá trình lão hóa tự nhiên là nguyên nhân hàng đầu gây thoái hóa khớp gối. Khi tuổi tác tăng, sụn khớp dần mất đi tính đàn hồi và khả năng tự phục hồi, dẫn đến tình trạng thoái hóa.
• Chấn thương: Các chấn thương như gãy xương, rách dây chằng và tổn thương sụn chêm có thể làm tổn thương khớp gối và dẫn đến thoái hóa sớm. Những người từng tham gia các hoạt động thể thao cường độ cao có nguy cơ cao bị chấn thương khớp gối, dẫn đến thoái hóa khớp về sau.
• Thừa cân và béo phì: Trọng lượng cơ thể dư thừa gây áp lực lớn lên khớp gối, làm tăng nguy cơ thoái hóa khớp. Người béo phì có nguy cơ thoái hóa khớp gối cao hơn do khớp phải chịu tải trọng lớn hơn bình thường.

• Di truyền: Có một số bằng chứng cho thấy yếu tố di truyền có thể đóng vai trò trong sự phát triển của thoái hóa khớp. Nếu trong gia đình có người bị thoái hóa khớp, nguy cơ mắc bệnh của bạn cũng cao hơn.
• Hoạt động lặp đi lặp lại: Những người thực hiện các hoạt động hoặc công việc đòi hỏi phải gập duỗi khớp gối nhiều lần trong ngày có nguy cơ cao bị thoái hóa khớp gối.
• Công việc nặng nhọc: Các công việc đòi hỏi phải đứng lâu, mang vác nặng hoặc quỳ gối thường xuyên cũng làm tăng nguy cơ thoái hóa khớp.
• Viêm khớp dạng thấp: Một bệnh tự miễn dịch có thể gây viêm và tổn thương khớp, dẫn đến thoái hóa khớp.
• Gout: Sự tích tụ của các tinh thể urat trong khớp có thể gây viêm và tổn thương khớp, góp phần vào quá trình thoái hóa.
• Các rối loạn chuyển hóa: Các rối loạn như tiểu đường có thể ảnh hưởng đến sức khỏe khớp và làm tăng nguy cơ thoái hóa.
• Mãn kinh ở phụ nữ: Sự thay đổi nội tiết sau mãn kinh có thể làm giảm mật độ xương và ảnh hưởng đến sức khỏe của khớp, làm tăng nguy cơ thoái hóa khớp.
• Thiếu hoạt động thể chất: Thiếu vận động dẫn đến cơ bắp yếu và giảm khả năng hỗ trợ khớp gối, làm tăng nguy cơ thoái hóa.
• Dinh dưỡng kém: Chế độ ăn uống thiếu canxi, vitamin D, và các dưỡng chất thiết yếu khác có thể làm yếu xương và khớp.

Cách điều trị thoái hóa khớp gối ở người già

Việc điều trị thoái hóa khớp gối ở người già cần được thực hiện một cách toàn diện. Đồng thời nên kết hợp nhiều biện pháp khác nhau để đạt hiệu quả tốt nhất. Dưới đây là các phương pháp điều trị thoái hóa khớp gối ở người già:

Điều trị không dùng thuốc:

• Nghỉ ngơi: Hạn chế vận động mạnh, tập luyện quá sức để giảm áp lực lên khớp gối.
• Giảm cân: Nếu người bệnh thừa cân, béo phì, cần giảm cân để giảm áp lực lên khớp gối.
• Vật lý trị liệu: Giúp tăng cường sức mạnh cơ bắp xung quanh khớp gối, cải thiện khả năng vận động của khớp gối, và giảm đau. Các bài tập vật lý trị liệu thường bao gồm: Tập thể dục tăng cường sức mạnh cơ bắp, tập thể dục cải thiện phạm vi chuyển động của khớp, tập thể dục thăng bằng và proprioception.

• Chườm nóng: Có thể chườm nóng bằng túi chườm nóng, khăn ấm hoặc tắm nước ấm để thư giãn cơ bắp, giảm đau.
• Chườm lạnh: Sử dụng túi đá, khăn lạnh hoặc máy chườm lạnh để làm giảm sưng tấy và viêm.
• Sử dụng dụng cụ hỗ trợ: Băng gối, nẹp gối,… có thể giúp cố định khớp gối, giảm áp lực lên khớp và hạn chế cử động mạnh.
• Bổ sung dưỡng chất: Có thể giúp cải thiện tình trạng thoái hóa khớp bằng cách bổ sung thêm các dưỡng chất như Glucosamine, chondroitin, MSM,…

Điều trị bằng thuốc:

• Thuốc giảm đau, chống viêm: Để giảm đau và viêm ở khớp gối tốt các bạn có thể dùng các loại thuốc như paracetamol, ibuprofen, naproxen,…
• Thuốc tiêm khớp: Giúp bôi trơn khớp, giảm đau và cải thiện khả năng vận động của khớp gối. Các loại thuốc tiêm khớp thường được sử dụng bao gồm hyaluronic acid, corticosteroid,…
• Thuốc bổ khớp: Cung cấp các dưỡng chất cần thiết cho khớp, hỗ trợ tái tạo sụn khớp thông qua các loại thuốc như glucosamine, chondroitin, MSM,…

Phẫu thuật:

Chỉ được thực hiện trong trường hợp các phương pháp điều trị khác không hiệu quả hoặc tình trạng tổn thương nặng. Các phương pháp phẫu thuật chữa thoái hóa khớp gối thường được sử dụng bao gồm:

• Nội soi khớp: Cắt lọc sụn khớp bị tổn thương, tạo lỗ trên xương để kích thích cơ thể sản sinh sụn mới.
• Thay khớp gối: Thay thế phần khớp gối bị tổn thương bằng khớp nhân tạo.

Biện pháp chăm sóc người già bị thoái hóa khớp gối

Việc chăm sóc người già bị thoái hóa khớp gối cần được thực hiện một cách khoa học và bài bản để hỗ trợ họ giảm đau, cải thiện vận động và nâng cao chất lượng cuộc sống. Dưới đây là một số biện pháp chăm sóc người già bị thoái hóa khớp gối:

Giúp đỡ người già trong sinh hoạt hàng ngày

• Hỗ trợ người già thực hiện các hoạt động sinh hoạt hàng ngày như đi lại, tắm rửa, vệ sinh cá nhân để giảm bớt áp lực lên khớp gối.
• Sử dụng các dụng cụ hỗ trợ như nạng, xe lăn giúp người già di chuyển dễ dàng hơn.
• Sắp xếp nhà cửa gọn gàng, thông thoáng, hạn chế các vật dụng cản trở việc đi lại của người già.

Khuyến khích người già tập luyện

• Tập luyện thể dục thể thao thường xuyên giúp tăng cường sức mạnh cơ bắp xung quanh khớp gối, cải thiện khả năng vận động và giảm đau.
• Nên lựa chọn các bài tập phù hợp với sức khỏe và khả năng của người già như đi bộ, bơi lội, yoga,…
• Khởi động kỹ trước khi tập và nhớ thả lỏng sau khi tập.
• Theo dõi tình trạng sức khỏe của người già trong khi tập luyện và điều chỉnh bài tập nếu cần thiết.

Chế độ dinh dưỡng hợp lý

• Chế độ dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp dưỡng chất cho cơ thể và nuôi dưỡng sụn khớp.
• Nên bổ sung đầy đủ các thực phẩm giàu canxi, vitamin D, glucosamine, chondroitin,… tốt cho sức khỏe khớp gối.
• Hạn chế ăn các thực phẩm chế biến sẵn, thức ăn nhanh, đồ ngọt, đồ cay nóng,… vì những thực phẩm này có thể gây hại cho khớp.
• Uống đủ nước mỗi ngày để giúp bôi trơn khớp và tăng cường sức khỏe tổng thể.

Giúp người già giữ ấm cho khớp gối

• Mặc quần áo ấm, đặc biệt là vào mùa lạnh.
• Chườm nóng bằng túi chườm nóng hoặc khăn ấm.
• Sử dụng kem hoặc gel giữ ấm khớp.

Massage và xoa bóp cho người già

• Massage và xoa bóp giúp thư giãn cơ bắp, giảm đau và cải thiện lưu thông máu ở khớp gối.
• Nên thực hiện massage và xoa bóp nhẹ nhàng, tránh tác động mạnh lên khớp.
• Có thể sử dụng các loại dầu massage hoặc kem xoa bóp có tác dụng giảm đau, chống viêm.

Theo dõi sức khỏe của người già

• Theo dõi sức khỏe của người già thường xuyên để phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường và có biện pháp xử lý kịp thời.
• Khuyến khích người già đi khám sức khỏe định kỳ ít nhất một năm một lần.
• Tuân thủ phác đồ điều trị thoái hóa khớp gối của bác sĩ để đạt hiệu quả tốt nhất.

Thoái hóa khớp gối ở người già là một tình trạng bệnh lý cần được chú trọng và điều trị kịp thời để giảm đau và cải thiện chất lượng cuộc sống. Bằng cách áp dụng các biện pháp chăm sóc và điều trị phù hợp như thay đổi lối sống, sử dụng thuốc đến vật lý trị liệu, người già có thể duy trì khả năng vận động và sống khỏe mạnh hơn. Sự quan tâm và chăm sóc đúng đắn sẽ giúp người cao tuổi vượt qua những khó khăn và tiếp tục tận hưởng cuộc sống trọn vẹn.

Đừng bỏ lỡ:

• Cách điều trị thoái hóa khớp gối bằng Đông y
• Bị thoái hóa khớp gối nên uống thuốc gì tốt?