Nổi Mề Đay: Nguyên Nhân Và Cách Chữa Trị An Toàn, Hiệu Quả Nhất

Nổi mề đay là bệnh lý ngoài da khá phổ biến ở nước ta, gây ra nhiều ảnh hưởng đến sức khỏe cũng như đời sống hàng ngày của người bệnh. Nếu như không điều trị đúng cách, bệnh sẽ kéo dài suốt cuộc đời, gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm. Vậy nguyên nhân của tình trạng này là gì và làm sao để chữa trị dứt điểm một cách an toàn?

Nổi mề đay là gì? Các loại mề đay phổ biến

Nổi mề đay (mày đay) là các phản ứng niêm mạc, mao mạch dưới da tác nhân gây dị ứng bên trong hoặc bên ngoài cơ thể. Bệnh gây nên hiện tượng phù da, xuất hiện nhiều mẩn đỏ hoặc các mảng da đỏ một cách đột ngột.

Tình trạng này xuất hiện ở nhiều vị trí như môi, lưỡi, tai, họng, bộ phận sinh dục kèm theo triệu chứng ngứa da, nóng rát hoặc châm chích.

Các loại bệnh mề đay thường gặp:

• Mề đay vật lý: Bệnh phát ban do kích thích vật lý trực tiếp trên da như ánh sáng mặt trời, nhiệt độ thay đổi quá cao hoặc quá thấp,…
• Mề đay tiếp xúc: Xảy ra khi vùng da tiếp xúc với các tác nhân kích thích
• Viêm mạch mày đay: Bệnh xảy gây ngứa, tổn thương mềm cà gây ra nổi mẩn trên da hơn 24 giờ
• Phù mạch: Là dạng mề đay tổn thương sâu dưới da hoặc niêm mạc da, xuất hiện phạm vi rộng. Bệnh có thể gây ngứa hoặc đau xuất hiện ở mặt , môi, tay, chân, bộ phận sinh dục.
• Mề đay cấp tính, mãn tính: Khởi phát do thay đổi nội tiết, dị ứng, tác dụng phụ của thuốc hoặc vô căn. Mề đay cấp tính xuất hiện dưới 6 tuần. Ngược lại, tình trạng kéo dài hơn 6 tuần gọi là mề đay mạn tính.

Nguyên nhân nổi mề đay

Nổi mề đay thường gây bởi những nguyên nhân sau:

• Tác nhân dị ứng: Khi người bệnh gặp tác nhân gây dị ứng như thuốc, thực phẩm, dị ứng thời tiết, bụi bẩn, phấn hoa, lông động vật,… gây ngứa và xuất hiện vùng da bị mề đay
• Sử dụng thuốc: Các loại thuốc kháng sinh như Cyclin, Chlorampheni, vacxin, beta-lactam, thuốc chống viêm không steroid,… dễ gây tác dụng phụ gây ngứa và nổi mề đay
• Do tiếp xúc: Tiếp xúc trực tiếp với hóa chất, nọc độc côn trùng, ánh nắng mặt trời cũng là một trong những nguyên gây nên mề đay
• Di truyền: Nếu trong nhà có bố mẹ bị mề đay tỷ lệ con sinh ra mắc mề đay cao. Tỷ lệ này khá thấp khoảng 5-7%
• Không tìm ra nguyên nhân: Theo thống kê có đến 50% bệnh nhân không tìm ra nguyên nhân. Bệnh còn còn gọi là mề đay tự phát hoặc mề đay vô căn

Ngoài ra, bệnh ảnh hưởng bởi một số nguyên nhân như: hệ quả do nhiễm trùng, ảnh hưởng bệnh lý như Lupus ban đỏ, bệnh tuyến giáp tự miễn, căng thẳng,…

Do đó, người bệnh cần xác định nguyên nhân gây bệnh, để phòng tránh và điều trị đúng cách.

Dấu hiệu nổi mề đay

Những dấu hiệu của bệnh nổi mề đay người bệnh dễ phát hiện ra:

• Xuất hiện các đốm, vết nổi mẩn đỏ có đường kính từ vài mm có màu trắng hoặc màu đỏ và có ranh giới rõ ràng so với vùng da khác.
• Vết nổi mẩn đỏ xuất hiện ở nhiều vị trí: mặt, môi, cổ, ngực, chân tay, bộ phận sinh dục,…
• Có cảm giác ngứa và cực kỳ khó chịu, bên cạnh đó cảm giác nóng rát đi kèm.
• Nổi mề đay có thể xuất hiện cùng các vết thương khác trên cơ thể và sẽ biến mất khi vết thương lành hẳn.
• Cảm thấy buồn nôn, rối loạn nhịp tim, ngất xỉu, người lạnh, đổ nhiều mồ hôi, sưng niêm mạc miệng, lưỡi, cổ họng,…

Tùy thuộc và cơ địa, nguyên nhân gây bệnh, giai đoạn bệnh,… nổi mề đay có hình thái tổn thương khác nhau. Người bệnh cần nhận biết dấu hiệu của bệnh, thăm khám, điều trị bệnh hiệu quả.

Nổi mề đay có nguy hiểm không? Bệnh có lây không?

Nổi mày đay là biểu hiện của da khi mao mạch bị kích thích, bệnh giao đoạn cấp tính có thể chữa khỏi trong vài ngày và không gây nhiều nguy hiểm. Tuy nhiên, nếu người bệnh chủ quan để bệnh tình dai dẳng kéo dài chuyển sang giai đoạn mãn tính, nổi mề đay sẽ gây một số biến chứng nguy hiểm như:

• Cơ thể mệt mỏi suy nhược: Cơ thể khó chịu, ngứa ngáy, gián đoạn giấc ngủ. Khiến người bệnh mệt mỏi, suy nhược, ảnh hưởng đến sinh hoạt, công việc
• Nhiễm trùng bội nhiễm: Vùng da bị mề đay bị tổn thương hoặc trầy xước dễ gây nhiễm trùng, bội nhiễm, hoại tử khó lành
• Sốc phản vệ: Bị hạ huyết áp, sưng mạch khí quản, sưng mạch họng gây khó thở, nguy hiểm đến tính mạng,…
• Ảnh hưởng đến thẩm mỹ: Vùng da bị tổn thương, trầy xước, gây nhiễm trùng để lại sẹo, ảnh hưởng thẩm mỹ khiến người bệnh tự ti giao tiếp ảnh hưởng cuộc sống và công việc.

Theo chuyên gia, nổi mề đay không phải bệnh truyền nhiễm. Do đó bệnh không có khả năng lây từ người này sang người khác nhưng người bệnh có thể tái phát nhiều lần.

Bên cạnh đó, theo nghiên cứu bệnh có thể di truyền, tỷ lệ này khá thấp khoảng 5-7%. Nếu bố hoặc mẹ có tiền sử bị mề đay thì còn cái khi sinh ra có tỉ lệ 25% bị bệnh. Trường hợp, cả bố và mẹ đều bị bệnh mề đay thì, con cái sẽ có nguy cơ mắc bệnh cao (khoảng 50%).

Nổi mề đay phải làm sao? Cách chữa trị

Hầu hết bệnh mề đay thông thường có thể tự khỏi sau 1-2 tuần, không xuất hiện biến chứng. Những trường hợp mề đay do di truyền, chuyển sang giai đoạn mãn tính thường không thể tự khỏi, người bệnh cần đi thăm khám và điều trị.

Bạn đọc tham khảo các biện pháp dưới đây giúp giảm nhanh các triệu chứng và điều trị bệnh nhanh khỏi dứt điểm.

Điều trị bằng Tây y

Sử dụng thuốc Tây được nhiều bệnh sử dụng mang đến hiệu quả nhanh. Người bệnh sử dụng thuốc bôi ngoài da và thuốc uống.

• Thuốc kháng Histamin: Thuốc Fexofenadine, Loratadine, Desloratadine,… thuốc ức chế giải phóng Histamin, cải thiện triệu chứng nổi mề đay. Thuốc gây tác dụng phụ gây buồn ngủ,…
• Thuốc kháng Leukotriene: Phổ biến với thuốc Zafirlukast, Montelukast,… Thường được chỉ định cho trường hợp không đáp ứng thuốc kháng Histamin.
• Thuốc ức chế hệ thống miễn dịch: Thuốc Tacrolimus, Cyclosporine nhằm ngăn ngừa phản ứng của hệ thống miễn dịch với các chất gây dị ứng…

• Thuốc Corticosteroid đường uống: Sử dụng với trường hợp nghiêm trọng, mãn tính giúp giảm sưng, đỏ, ngứa da và sử dụng trong thời gian ngắn. Không lạm dụng thuốc, gây tác dụng phụ ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe.
• Thuốc giảm đau: Thuốc giảm đau thường được sử dụng nhằm cải thiện cơn đau và hạ thân nhiệt với trường hợp nổi mề đay do nhiễm trùng, ngoài tổn thương da bạn bị sốt cao và đau nhức. Người bệnh sử dụng thuốc Paracetamol, NSAID,…
• Thuốc chống trầm cảm Doxepin: Có tác dụng giảm kích ứng da và ngứa. Thuốc ở dạng kem bôi. Tác dụng phụ của thuốc là dễ gây buồn ngủ, chóng mặt.

Khi sử dụng thuốc Tây Y để điều trị, người bệnh cần sử dụng theo chỉ định của bác sĩ. Không tự ý dùng thuốc, ngưng sử dụng hoặc sử dụng ngắt quãng.

Điều trị mề đay với đối tượng đặc biệt

• Nổi mề đay ở trẻ: Trẻ dưới 1 tuổi không nên sử dụng thuốc, chỉ sử dụng thoe chỉ định của bác sĩ. Trẻ có thể sử dụng thuốc kháng Histamine dạng uống và bôi giúp cải thiện bệnh hiệu quả
• Nổi mề đay khi đang mang thai: Đây là đối tượng nhạy cảm sử dụng thuốc điều trị, bởi hầu hết thuốc sử dụng trong thời gian mang thai đều rủi ro ảnh hưởng đến thai nhi. Nên người bệnh nên sử dụng thuốc theo chỉ định bác sĩ, loại bỏ nguyên nhân gây bệnh và áp dụng biện pháp cải thiện ở nhà
• Nổi mề đay sau sinh: Nổi mề đay sau sinh và trong thời kỳ cho con bú, người bệnh có thể sử dụng hầu hết thuốc kháng histamine. Ngoài ra người bệnh nên loại bỏ nguyên nhân gây bệnh, và sử dụng các biện pháp chăm sóc tại nhà, hạn chế sử dụng thuốc.

Bài thuốc Đông y

Trong Đông Y, mề đay thành 4 thể bệnh chính, bao gồm thể phong hàn, phong nhiệt,thấp nhiệt và thực tích. Tùy thuộc vào thể bệnh sẽ có bài thuốc điều trị khác nhau:

Thể phong hàn

Bệnh khởi phát do dị ứng thời tiết và thường xảy ra ở giai đoạn chuyển mùa. Người bệnh sử dụng 16g xương bồ 16g thương nhĩ; 12g độc hoạt, 12g cát cánh, 12g thục địa, 12g đương quy, 12g cam thảo, 12g trần bì, 12g xuyên khung; 10g tế tân, 10g bạch chỉ, 8g quế.

Đem sắc uống và sử dung 1 thang/ ngày.

Thể phong nhiệt

Mề đay gây ngứa dữ dội, kèm theo triệu chứng khác bộc phát đột ngột (táo bón, nóng trong người). Người bệnh nên dùng 10g mỗi loại đan bì, đại thanh diệp, bèo cái, liên kiều, lá đơn, kim ngân hoa, ngưu bàng và sinh địa; 6g thuyền thoái, 6g phòng phong, 6g cam thảo và 6g kinh giới.

Trộn đều nguyên liệu, sắc uống 1 thang/ngày.

Thể thấp nhiệt

Thể thấp nhiệt đặc trưng với ban da màu đỏ sạm, thường có xu hướng lan nhanh và nghiêm trọng hơn khi nhiệt độ tăng hoặc tiếp xúc với gió. So với mề đay do phòng hàn và phong nhiệt, loại mề đay này ít gặp hơn.

Bài thuốc chứa thảo dược: 15g ngân hoa, 15g bồ công anh; 10g hoàng cầm, 10g hoạt thạch, 10g bội lan (cho sau), 10g linh bì và 10g xích thược; 6g hoắc hương (cho sau), 6g trần bì, 6g sinh cam thảo 6g hậu phác.

Thể mề đay thể thực

Sau khi ăn phải thực phẩm gây dị ứng như đậu, hải sản, người bệnh bị nổi mề đay. Tình trạng này gọi là mề đay thực thể… Đặc trưng của thể bệnh này là mề đay nổi sắc đỏ hoặc trắng và có xu hướng kéo dài. Bệnh đi kèm triệu chứng ăn uống kém, buồn nôn, bụng cồn cào, đại tiện không đều.

Chuẩn bị 15g Bạch tiễn bì; 12g ngân hoa; 10g mỗi loại địa phu tử, kê nội kim,  tiêu sơn tra, xích thược, tiêu mạch nha, tiêu tân lang, phục linh, cúc hoa và phục linh; sao chỉ xác 6g. Sắc thảo dược và sử dụng 1 thang/ ngày.

Bài thuốc Đông y giúp loại bỏ căn nguyên của bệnh và điều trị nổi mề đay hiệu quả. Bạn nên đi thăm khám và chọn cơ sở uy tín chẩn đoán nguyên nhân và điều trị bệnh đúng cách. Tùy thuộc và thể trạng và cơ địa của từng người sẽ có bài thuốc điều trị khác nhau.

Chữa nổi mề đay tại nhà

Bài thuốc dân gian được lưu truyền lâu đời, sử dụng nguyên liệu tự nhiên luôn được người bệnh tin dùng. Bài thuốc lành tính, đảm bảo an toàn, không tác dụng phụ. Tham khảo mẹo dân gian trị mề đay được sử dụng phổ biến sau:

Lá khế

Trong Đông y lá khế có tính bình, vị chua, tác dụng kháng viêm, giảm ngứa, thanh nhiệt, giải độc. Do đó lá khế được sử dụng điều trị triệu chứng bệnh mề đay như mẩn đỏ, viêm, sưng,… hoặc bệnh khác như chàm, viêm da cơ địa.

Ngoài ra, theo một số nghiên cứu, trong lá khế chứa nhiều vitamin, chất chống oxy hóa hỗ trợ phục hồi ngăn ngừa vi khuẩn dị ứng, ngứa da và phục hồi vùng da bị tổn thương. Do đó lá khế là bài thuốc giúp điêu trị nổi mề đay hiệu quả. Người bệnh sử dụng tắm lá khế, lá khế sao vàng hoặc xông hơi lá khế,…

Tía tô

Trong Đông y, lá tía tô có vị cay tính ấm, quy vào phế, tỳ với tác dụng như phát tán phong hàn, tiêu độc, điều trị các bệnh ngoài da rất tốt. Bên cạnh đó, trong lá tía tô có nhiều hợp chất kháng viêm, chống oxy hóa vitamin cần thiết như tinh dầu, hydrocacbon, aldehyd, ceton,… giúp ngăn ngừa vi khuẩn gây hại, phục hồi và tái tạo vùng da bị tổn tương.

Trị mề đay bằng tía tô không gây tác dụng phụ cả khi sử dụng trong thời gian dài. Người bệnh hãm lá tía tô uống hàng ngày trị mề đay hoặc giã nát đắp lên vùng da bị tổn thương mang đến hiệu quả.

TÌM HIỂU NGAY: 10 Mẹo Chữa Mề Đay Tại Nhà Giúp Nhanh Chóng Giảm Ngứa, Khó Chịu

Gừng

Theo ghi chép từ y học cổ truyền, gừng (sinh khương) có vị cay nồng, tính ấm, tác dụng ức chế cơn đau, giải phóng khí lạnh và chống ngứa. Bên cạnh kích thích vị giác, gừng còn có tác dụng trị bệnh da liễu thường gặp, trong đó có nổi mề đay mẩn ngứa.

Ngoài ra, thành phần Gingerol trong gừng có tác dụng chống viêm đối với da và niêm mạc; các hợp chất thực vật trong gừng còn giúp sát trùng và giảm ngứa tại chỗ. Người bệnh sử dụng nấu nước tắm từ củ gừng, thoa rượu gừng lên vùng da bị mề đay hoặc trà gừng mật ong hỗ trợ điều trị bệnh hiệu quả

Nổi mề đay kiêng gì ăn gì?

Theo chuyên gia, ngoài điều trị bằng thuốc, chế độ dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong quá trình điều trị bệnh mày đay. Sử dụng thức ăn có lợi sẽ giúp bệnh nhanh chóng được đẩy lùi nhưng nếu ăn phải thức ăn không có lợi thì bệnh sẽ trầm trọng, điều trị lâu dài.

Bị mề đay nên ăn gì

• Các thực phẩm có chứa nhiều vitamin A, C, E: Thực phẩm như cam, dâu tây, cà chua, dầu thực phẩm,… giúp cung cấp vitamin cần thiết cho cơ thể, chất xơ giúp ngăn ngừa nhân tố gây viêm nhiễm, nổi mẩn dị ứng mề đay.
• Thực phẩm công dụng kháng viêm: Tỏi, hành, nghệ,… giúp tăng sức đề kháng, chống viêm, phục hồi vùng da tổn thương.
• Uống nhiều nước: Cung cấp đầy đủ nước cho giúp đào thải độc tố. Người bệnh nên sử dụng nước ép như chanh, cam, bưởi giúp tăng sức đề kháng và hệ miễn dịch.
• Các loại thực phẩm giàu omega 3: Ăn các thực phẩm có chứa Omega 3 như dầu đậu nành, đậu phụ, rau xanh lá đậm.

Nổi mề đay kiêng ăn gì

• Thực phẩm chứa nhiều đường muối: Những loại thực phẩm này có thể kích thích hệ thần kinh ngoại biên, khiến các vết nổi mề đay ngày càng trở nên nghiêm trọng.
• Thực phẩm giàu đạm: Thực phẩm như tôm, cua, thịt bò,… chứa hàm lượng đạm cao là tác nhân gây dị ứng đặc biệt là người có cơ địa nhạy cảm. Ngoài ra, người bệnh dễ bị khó tiếp nhận và chuyển hóa thức ăn khiến cơ thể bị kích ứng và bệnh nghiêm trọng hơn.
• Thực phẩm cay, nóng gồm đồ chiên rán, ớt cay, hạt tiêu…: Khi ăn những thực phẩm này, gây nóng trong người, tạo cảm giác bứt rứt và khó chịu. Đồ cay nóng khiến làn da bị sần sùi, bóng tróc.

Các biện pháp phòng và ngăn ngừa bệnh tái phát

Bệnh mề đay không nguy hiểm đến tính mạng, nhưng khiến người bệnh khó chịu và ảnh hưởng đến thẩm mỹ. Để phòng và tránh bệnh tái phát bạn cần lưu ý:

• Giữ vệ sinh da sạch sẽ, mặc quần áo rộng rãi thông thoáng
• Giữ không gian sống thông thoáng, loại bỏ nấm, chất gây dị ứng, phấn hoa, lông thú,…
• Khi bị nổi mề đay hạn chế gãi, chà xát da, hoạt động mạnh gây đổ mồ hôi, mặc quần áo rộng, nhẹ, thấm hút mồ hôi

• Thoa kem chống nắng hoặc biện pháp che chắn khỏi ánh nắng mặt trời
• Tránh thực phẩm gây dị ứng hoặc nổi mề đay
• Tránh sử dụng các thuốc có thể gây nổi mề đay như: Aspirin, Codeine, Morphine, NSAIDs, …
• Dùng thuốc theo chỉ định và hướng dẫn của bác sĩ để tránh nổi mề đay và các tác dụng phụ khác không mong muốn
• Luyện tập thể dục thể thao, bổ sung đủ dinh dưỡng, uống đủ nước để tăng cường sức đề kháng cho cơ thể
• Chế độ ăn khoa học hợp lý tăng cường hệ miễn dịch, sức đề kháng cơ thể
• Nên bổ sung vitamin C, D và các khoáng chất cần thiết có thể hỗ trợ cải thiện tình trạng nổi mề đay
• Hạn chế rượu bia, cà phê, trà, thuốc lá… vì dễ gây kích thích cơ thể
• Khi dấu hiệu của bệnh cần đi thăm khám và điều trị theo chỉ định của bác sĩ

Bài viết cung cấp thông tin cho bạn đọc về nổi mề đay là gì, nguyên nhân và cách điều trị. Bệnh không nguy hiểm đến tính mạng nhưng người bệnh cần nhận biết dấu hiệu điều trị kịp thời để bệnh không biến chứng nặng, khó điều trị và điều trị lâu dài.