Thoát Vị Đĩa Đệm Đa Tầng Là Gì Và Phương Pháp Điều Trị Hiệu Quả?

Thoát vị đĩa đệm đa tầng là một biến thể phức tạp của bệnh thoát vị đĩa đệm. Đây là bệnh lý xương khớp thường thấy ở những người cao tuổi. Vậy chúng có nguy hiểm không, làm thế nào để điều trị bệnh thoát vị đĩa đệm này dứt điểm. Bài viết dưới đây sẽ đưa ra những giải đáp cụ thể giúp bạn có thêm thông tin hữu ích trong việc điều trị bệnh.

Thoát vị đĩa đệm đa tầng là bệnh như thế nào?

Thoát vị đĩa đệm nói chung là tình trạng nhân nhầy trong bao xơ của đĩa đệm bị thoát ra ngoài do bao xơ bị thoái hóa hoặc bị rách bởi những tác động lực chèn ép lên đĩa đệm.

Trong đó, thoát vị đĩa đệm đa tầng là tình trạng thoát vị xảy ra ở nhiều đĩa đệm, trên nhiều vị trí xương khớp khác nhau của cột sống (từ 2 trở lên).

Theo định nghĩ của y học hiện đại, đĩa đệm vốn là bộ phận giảm xóc, nằm giữa các đốt xương sống để bảo vệ đầu xương khỏi ma sát gây tổn thương.

Khi vô tình gặp phải một tác động nào đó, đĩa đệm sẽ lệch ra khỏi vị trí ban đầu và dễ bị rách. Khi đó, nhân nhầy bên trong tràn ra ngoài, chèn ép vào các dây thần kinh xung quanh gây đau đớn, khó chịu cho người bệnh.

Nếu xảy ra ở nhiều vị trí cùng 1 lúc, bệnh rất khó điều trị, dễ để lại biến chứng. Đó cũng chính là lý do giải thích vì sao người bị thoát vị đĩa đệm đa tầng luôn cần thời gian xử lý lâu hơn so với thoát vị đĩa đệm thông thường.

Nguyên nhân gây thoát vị đĩa đệm đa tầng

Có rất nhiều nguyên nhân chủ quan và khách quan khác nhau dẫn đến tình trạng thoát vị đĩa đệm đa tầng. Tuy nhiên, nguyên nhân chủ yếu thường gặp phải bao gồm các vấn đề sau:

Nguyên nhân sinh lý

• Tuổi tác: Quá trình lão hóa theo thời gian khiến chức năng của các phủ tạng trong cơ thể suy yếu, nhất là gan thận, dẫn đến hấp thụ kém. Từ đó chất dinh dưỡng cung cấp nuôi xương ít đi. Xương suy giảm chức năng chống đỡ, bao xơ đĩa đệm thoái hóa xẹp đi, lâu dần không còn giữ được sự dẻo dai và bền chắc ban đầu, dễ bị rách và thoát vị. Đa số những người sau 40 tuổi đều có khả năng mắc thoát vị đĩa đệm đa tầng.
• Di truyền: Nếu thế hệ trước có cấu tạo cột sống không hoàn hảo thì rất dễ di truyền sang thế hệ sau. Khi cấu trúc cột sống có vấn đề chắc chắn không thể tránh khỏi các bệnh liên quan.
• Thừa cân: Đây là nguyên nhân thuộc về yếu tố chủ quan của người bệnh. Việc không chú ý cân nặng sẽ tạo áp lực rất lớn cho cột sống khi chúng phải chống đỡ trọng lượng lớn hơn gấp nhiều lần so với cấu trúc vốn có. Đĩa đệm cũng vì thế dễ bị lệch đi và tổn thương, dẫn đến mất chức năng bảo vệ ban đầu.

Nguyên nhân vật lý

• Tư thế làm việc, vận động không đúng: Ảnh hưởng đến hình dạng và cấu tạo cột sống, khiến cột sống cong vẹo. Những hoạt động khuân vác sai tư thế, duy trì một tư thế quá lâu sẽ tạo áp lực lên cột sống, dễ dẫn đến tổn thương gây đau và thoát vị.
• Chấn thương, tai nạn: Những tác động đột ngột này khiến cột sống không kịp chống đỡ, dễ gia tăng nguy cơ thoát vị đĩa đệm.

Việc biết rõ nguyên nhân gây ra bệnh sẽ giúp người bệnh biết cách giữ gìn để phòng tránh không cho bệnh tiến triển nặng hơn. Đồng thời có những can thiệp xử lý thích hợp.

Dấu hiệu nhận biết bệnh rõ nhất

Để nhận biết bệnh thoát vị đĩa đệm đa tầng, người bệnh có thể căn cứ vào biểu hiện của các cơn đau.

Nếu cơn đau xuất hiện cách quãng, chỉ đau khi vận động và giảm khi nằm nghỉ ngơi thì đây là thoát vị đĩa đệm đa tầng giai đoạn nhẹ.

Ngược lại, nếu cơn đau hành hạ liên tục, dù nằm nghỉ ngơi vẫn thấy đau nhức râm ran thì bệnh đã chuyển sang giai đoạn nặng, có dấu hiệu chèn ép dây thần kinh.

Thông thường, trên cột sống cơ thể có 2 vị trí dễ bị thoát vị đĩa đệm đa tầng nhất là đốt sống cổ và đốt sống thắt lưng. Những dấu hiệu cụ thể dưới đây sẽ giúp người bệnh nhận biết và phân biệt rõ nhất.

Biểu hiện thoát vị đĩa đệm đa tầng ở cổ

• Cơn đau xuất hiện trực tiếp ngay tại vùng cổ, dần dần đau cả vùng vai gáy
• Người bệnh thấy khó khăn khi quay cổ, vận động cúi ngửa cổ.
• Đau lan sang hai bên bả vai và tê bì dần xuống 2 bên cánh tay. Đau triền miên hơn kể cả khi không vận động. Một số trường hợp còn run tay và khó cầm nắm.
• Đau nửa đầu sau gáy hoặc cả đầu, thi thoảng có biểu hiện hoa mắt, choáng váng, chóng mặt.

Dấu hiệu thoát vị đa tầng ở thắt lưng

Tương tự như vị trí cổ, cơn đau tại thắt lưng, chi dưới cũng có tần suất tăng dần ngày một nặng hơn.

• Đau xuất phát từ thắt lưng, có thể đau âm ỉ hoặc dữ dội.
• Đau tê bì lan theo dây thần kinh tọa xuống mông, đùi, hai bên chân, gót chân.
• Các động tác cúi người, xoay người gặp khó khăn. Một số người còn đau nhức cả khi bước đi hoặc leo lên cầu thang.

Các dấu hiệu này cho thấy bệnh sẽ tiến triển từ từ theo từng giai đoạn. Khi có dấu hiệu tê bì xuống các bên tay, chân nghĩa là phần nhân nhầy thoát ra đã chèn ép trực tiếp vào các dây thần kinh cảm giác xung quanh.

Nếu không nhanh chóng chữa trị thì ngoài gây đau nhức khó chịu, người bệnh có thể gặp phải những biến chứng ảnh hưởng đến cảm giác, thậm chí bại liệt, mất chức năng vận động.

Lưu ý: Dấu hiệu của thoát vị đĩa đệm đa tầng và thoát vị nói chung cũng như các bệnh lý xương khớp khác đều có điểm tương đồng giống nhau. Nếu chỉ dựa vào cảm nhận triệu chứng thì khó có thể phân biệt một cách chính xác.

Tốt nhất khi thấy có các biểu hiện trên đây, người bệnh nên đi khám để thực hiện xét nghiệm, chụp X quang, CT cắt lớp.

Những hình ảnh thu được sẽ cho thấy rõ tổn thương bên trong cũng như vị trí bị thoát vị đĩa đệm. Từ đó có biện pháp can thiệp chính xác nhất. Tránh việc điều trị chung chung làm mất thêm thời gian mà không giải quyết triệt để.

Cách điều trị bệnh thoát vị đĩa đệm đa tầng hiệu quả

Sau khi xác định được mức độ và tình trạng thoát vị, người bệnh sẽ được chỉ định cách điều trị thích hợp.

Điều trị theo Tây y

Trong Tây y, để điều trị tình trạng thoát vị đĩa đệm đa tầng, hiện nay y học áp dụng các phương pháp điều trị nội khoa, ngoại khoa và vật lý trị liệu.

Điều trị nội khoa

Những loại thuốc thường được sử dụng trong các trường hợp này bao gồm thuốc giảm đau, kháng viêm, giãn cơ. Mục đích chính là ngăn chặn các cơn đau phát tác, cho người bệnh dễ chịu hơn và giảm tình trạng viêm sưng tại các vị trí xương bị tổn thương.

Các thuốc tiêu biểu: Aspirin, Ibuprofen, Celecoxib, Naproxen, Diclofenac, Ketorolac,…

Trong một số trường hợp bệnh nhân đau nặng, bác sĩ sẽ kê thêm một số thuốc kháng sinh và giảm đau liều cao.

• Ưu điểm: Giảm đau nhanh, hiệu quả gần như tức thì. Hơn nữa lại thuận tiện, đơn giản, dễ sử dụng nên được nhiều người lựa chọn.
• Nhược điểm: Tác dụng không kéo dài, dễ gây phụ thuộc vào thuốc vì cơn đau dễ tái lại. Một số thuốc có dược tính mạnh sẽ gây tác dụng phụ ảnh hưởng đến chức năng gan, thận, hại dạ dày.

Lưu ý: Người bệnh chỉ nên dùng thuốc theo chỉ định từ chuyên gia và đơn kê của bác sĩ.

Đồng thời dùng đúng liều, đủ liệu trình, không tự ý thay đổi thuốc hoặc ngừng thuốc khi chưa hết thời gian dự kiến. Có như vậy mới không gây kháng thuốc, không ảnh hưởng điều trị về sau.

Điều trị ngoại khoa

Đây được xem như là giải pháp “đường cùng” cho bệnh nhân thoát vị đĩa đệm đa tầng. Vì tiềm ẩn nhiều biến chứng nguy hiểm nên cách chữa này chỉ được bác sĩ chỉ định khi bệnh chuyển sang giai đoạn quá nặng, nhân thoát vị chèn ép quá nhiều. Các cách chữa bên trên đây hoàn toàn không có tác dụng phục hồi.

Hiện nay, phương pháp phẫu thuật chữa thoát vị đĩa đệm đa tầng được sử dụng phổ biến bao gồm:

• Mổ nội soi
• Mổ Laser
• Mổ bằng robot
• Phẫu thuật bằng sóng radio

Dù lựa chọn phương pháp nào thì chúng vẫn có khả năng gây ra những biến chứng không mong muốn như: Nhiễm trùng, đau dai dẳng, liệt tứ chi,…

Nhất là khi xung quanh vùng thoát vị toàn là các dây thần kinh quan trọng, chỉ cần một sai sót nhỏ có thể ảnh hưởng tới tính mạng và sức khỏe cả đời.

Áp dụng vật lý trị liệu chữa thoát vị đĩa đệm đa tầng

Đây cũng là phương pháp nội khoa trị bệnh nhưng không cần dùng thuốc. Cách điều trị này nhằm mục đích chính là hoạt huyết thông khí, giảm chèn ép tại vùng thoát vị để giảm đau cho người bệnh.

Những phương pháp thường áp dụng: Xoa bóp, bấm huyệt, châm cứu, massage, chườm nóng,..

Một số trường hợp nặng sẽ được áp dụng cách kéo giãn cột sống, chiếu đèn hồng ngoại, chiếu tia laser để dùng nhiệt kích thích lưu thông máu huyết. Từ đó giãn vùng chèn ép để vận động dễ hơn.

Đây cũng là biện pháp cần nhiều thời gian, công sức và sự kiên nhẫn để có hiệu quả tối đa. Tốt nhất người bệnh nên kết hợp cách chữa này với một phương pháp nội khoa dùng thuốc để tăng cường tác dụng điều trị.

Thuốc Đông y chữa thoát vị đĩa đệm đa tầng

Bên cạnh Tây y thì Đông y cũng có hiệu quả cao khi chữa thoát vị đĩa đệm đa tầng.

Đa phần các thảo dược Đông y đều có tính kháng viêm, giảm đau tự nhiên và bồi bổ rất tốt nên chúng hoàn toàn có khả năng giúp người bệnh ngăn chặn triệu chứng, tăng sản sinh dịch nhầy và độ chắc khỏe tự nhiên cho sụn khớp.

Đồng thời thuốc đi sâu phục hồi chức năng phủ tạng, khu phong, tán hàn, trừ thấp. Từ đó loại bỏ triệt để tận gốc căn nguyên gây bệnh.

• Ưu điểm: Đa số các bài thuốc Đông y đều được bào chế từ thành phần thảo dược thiên nhiên nên sẽ đảm bảo an toàn, lành tính hơn và ít gây ra tác dụng phụ cho người bệnh.
• Nhược điểm: Đông y cần thời gian phát huy tác dụng lâu hơn nên đòi hỏi người bệnh phải kiên trì, dùng đủ liệu trình theo hướng dẫn từ thầy thuốc.

Phương pháp dân gian chữa thoát vị đa tầng

Cách chữa này đề cập đến những mẹo vặt được lưu truyền từ xa xưa.

Một số nguyên liệu thường dùng như: Ngải cứu, nghệ, tía tô, lá lốt, muối trắng,…

Người bệnh có thể giã nát những lá cây này, thêm muối trắng rồi cho lên sao nóng, sau đó cho vào miếng vải sạch, đợi đủ ấm thì chườm trực tiếp lên vùng thoát vị.

Sức nóng của hỗn hợp cùng dược tính của thảo dược có thể tác động qua da, giúp hoạt huyết để giảm đau rất hiệu quả.

Ngoài ra, người bệnh có thể đun những nguyên liệu này rồi pha thành nước ấm để ngâm chân, giúp đào thải độc tố, đả thông kinh mạch. Bệnh xương khớp sẽ phần nào được cải thiện và người bệnh có thể ngủ ngon hơn.

Ưu điểm

• Sử dụng những nguyên liệu tự nhiên lành tính, quen thuộc, dễ kiếm, ít tốn kém chi phí.
• Cách thực hiện đơn giản, dễ làm, không tốn thời gian và công sức
• Hiệu quả giảm triệu chứng khá tốt.

Nhược điểm

• Cần kiên trì trong thời gian dài để dược liệu phát huy tác dụng
• Phương pháp chỉ có tác dụng tốt nhất trong trường hợp bệnh nhẹ, nếu đã chuyển biến nặng hơn thì những cách chữa này chỉ có tác dụng hỗ trợ điều trị chứ không thể giúp khỏi bệnh tận gốc

Lưu ý: Để có hiệu quả tốt nhất, hãy tham khảo ý kiến của chuyên gia để được hướng dẫn các phác đồ trị liệu kết hợp tốt nhất.

Khi mắc phải căn bệnh này, người bệnh hãy sớm chọn một địa chỉ uy tín để thăm khám và điều trị kịp thời bằng phương pháp phù hợp nhất.

Lưu ý cho người bị thoát vị đĩa đệm đa tầng

Người bị bệnh xương khớp nói chung, thoát vị đĩa đệm đa tầng nói riêng có thể chủ động phòng tránh bệnh tiến triển nặng hơn bằng cách chú ý đến chế độ sinh hoạt, tập luyện, ăn uống của mình.

Hãy điều chỉnh và thay đổi chúng sao cho khoa học, hợp lý nhất.

• Tập luyện thể dục thể thao đều đặn nhưng tập với cường độ vừa phải. Các bài tập tốt cho xương và đĩa đệm như bơi lội, đi xe đạp, đi bộ,…
• Thay đổi tư thế làm việc, thường xuyên đi lại vận động, tránh ngồi quá lâu. Đồng thời bê vác vật với trọng lượng vừa phải, phù hợp với sức chống đỡ của xương.
• Dành nhiều thời gian nghỉ ngơi để cột sống và tinh thần thư giãn thoải mái, tốt cho sức khỏe tổng thể. Có thể kết hợp tập yoga, dưỡng sinh để điều hòa khí huyết.
• Xây dựng chế độ ăn uống đầy đủ các chất dinh dưỡng cung cấp canxi tốt cho xương, đặc biệt bổ sung nhiều rau xanh, hoa quả để tăng cường đề kháng từ bên trong cho cơ thể luôn khỏe mạnh.
• Tránh xa những chất kích thích, đặc biệt là rượu, bia vì chúng ảnh hưởng đến chức năng thận, gián tiếp làm mất chất dinh dưỡng nuôi xương.

Trên đây là những thông tin chi tiết về bệnh thoát vị đĩa đệm đa tầng – nguyên nhân, cách nhận biết và điều trị, tốt nhất. Hy vọng bài viết  đã giúp bạn có đủ kiến thức để chống lại bệnh. Chúc bạn luôn có sức khỏe xương khớp thật tốt và sớm thoát khỏi những phiền toái do thoát vị đĩa đệm đa tầng gây nên.

Tìm hiểu thêm:

• Khám và điều trị thoát vị đĩa đệm ở đâu tốt nhất?
• 10 bài thuốc dân gian chữa thoát vị đĩa đệm hiệu quả