Sỏi Niệu Đạo Và Tất Tần Tật Những Thông Tin Liên Quan

Sỏi niệu đạo là căn bệnh hiếm gặp nhưng vô cùng nguy hiểm. Chính vì vậy, các bạn tuyệt đối không được chủ quan, vì nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời có thể dẫn đến rất nhiều biến chứng nghiêm trọng với sức khỏe. Trong bài viết phía dưới đây, chúng tôi sẽ cung cấp đến các bạn tất cả những thông tin liên quan như nguyên nhân, triệu chứng, cách điều trị và phòng ngừa chứng bệnh này.

Sỏi niệu đạo là gì? Nguyên nhân hình thành sỏi

Sỏi niệu đạo là một căn bệnh nguy hiểm nhưng rất nhiều người chủ quan với lý do tỷ lệ mắc ít hơn và cũng dễ giải quyết hơn. Để phát hiện được kịp thời, bạn cần hiểu rõ bản chất của căn bệnh này qua những thông tin mà tôi cung cấp dưới đây.

Sỏi niệu đạo là gì?

Sỏi niệu đạo là các tinh thể cứng ngăn chặn dòng chảy của nước tiểu ra ngoài cơ thể. Sỏi chủ yếu được hình thành do các khoáng chất lắng đọng và kết tinh ngay tại niệu đạo hoặc từ thận và bàng quang di chuyển xuống theo dòng nước tiểu khiến sỏi kẹt niệu đạo.

Loại sỏi này chiếm tỷ lệ ở nam giới cao hơn do có niệu đạo dài khiến sỏi khó di chuyển để đào thải hết ra ngoài.

Đặc điểm của sỏi: 

• Sỏi ở niệu đạo hiếm khi tập trung nhiều viên mà chỉ thường có 1 viên hình thoi xếp dọc theo chiều niệu đạo.
• Ở nam giới, có ⅔ số ca sỏi xuất hiện ở niệu đạo trước, ⅓ ở niệu đạo sau (hố thuyền, gốc dương vật, xoang tuyến tiền liệt,…)

XEM THÊM: Nguyên nhân sỏi niệu quản và phương pháp điều trị tốt nhất

Nguyên nhân hình thành sỏi niệu đạo

Các nghiên cứu chỉ ra có 3 nhóm nguyên nhân phổ biến nhất dẫn đến sự hình thành sỏi:

• Sỏi thận, sỏi bàng quang di chuyển xuống

Đây là nguyên nhân chủ yếu nhất dẫn đến sỏi kẹt niệu đạo. Sỏi hình thành từ thận (bệnh sỏi thận) và bàng quang (sỏi bàng quang), theo dòng nước tiểu xuống niệu đạo và mắc kẹt lại khe hẹp của niệu đạo. 

• Sỏi tự hình thành ở niệu đạo

Cấu trúc của niệu đạo có một đoạn hẹp bất thường do túi thừa niệu đạo. Do đó sẽ tạo điều kiện cho nước tiểu lắng đọng lại, các khoáng chất và muối kết tinh lại tạo sỏi. 

• Do cấu tạo bao quy đầu

Một số trường hợp bị hẹp, viêm và dính bao quy đầu là nguyên nhân khiến nước tiểu đọng lại niệu đạo. Từ đó các tinh thể khoáng chất liên kết với nhau tạo thành sỏi.

Sỏi niệu đạo nguy hiểm không?

Tuy số lượng người mắc bệnh không nhiều nhưng vẫn có một số thắc mắc xung quanh vấn đề này. Câu trả lời từ phía lương y Tuấn là bệnh hoàn toàn nguy hiểm. Lý giải điều này, niệu đạo là một đường ống dẫn nước tiểu từ bàng quang ra ngoài nên khi sỏi kẹt niệu đạo sẽ cản trở sự lưu thông của đường tiểu. Theo thời gian, sỏi tăng kích thước và gây ra một số biến chứng rất nguy hiểm:

• Tắc nghẽn niệu đạo

Sỏi kẹt niệu đạo sẽ ngăn chặn quá trình đào thải nước tiểu. Tình trạng này kéo dài sẽ gây tắc nghẽn cả 2 bên niệu đạo, dẫn đến hiện tượng nhiễm độc niệu. Thậm chí gây bí tiểu cấp tính. Trường hợp nặng hơn có thể biến chứng thành áp xe quanh niệu đạo, thoát mạch nước tiểu hoặc xuất hiện lỗ rò niệu đạo.

• Giãn bể thận

Sỏi ở niệu đạo sẽ chặn dòng nước tiểu, gây ứ đọng ở thận, niệu quản và bàng quang. Nếu không có biện pháp can thiệp kịp thời, thể tích nước tiểu sẽ ngày càng tăng lên. Tình trạng này khiến thận bị ứ nước, giãn đài và bể thận, gây ra nhiều hệ quả nghiêm trọng.

• Viêm đường tiết niệu

Sỏi tồn tại trong niệu đạo thời gian dài tạo điều kiện cho nhiều vi khuẩn cư trú gây viêm nhiễm niệu đạo, bàng quang, thận ứ mủ. Trường hợp xấu nhất có thể dẫn đến nhiễm khuẩn huyết, đe dọa tính mạng người bệnh.

• Suy thận

Tình trạng sỏi làm tắc nghẽn đường tiểu gây viêm nhiễm niệu đạo, thận kéo dài sẽ làm suy giảm chức năng lọc của thận. Các tế bào thận bị tổn thương là nguyên nhân gây suy thận cấp hoặc mạn tính, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe người bệnh.

• Chuyển hóa thành nhiều bệnh lý

Các loại sỏi tích tụ từ nhiều loại khoáng chất cũng là dấu hiệu cảnh báo các sự chuyển hóa bất thường trong cơ thể. Đó là nguy cơ dẫn đến một số bệnh lý như: gout, tăng axit uric máu, nhiễm trùng ống thận, cường cận giáp, tăng oxy niệu hấp thu,…

Triệu chứng sỏi niệu đạo phổ biến nhất

Việc nhận biết sớm được các dấu hiệu sẽ góp phần quan trọng trong quá trình điều trị, ngăn ngừa biến chứng không mong muốn. Tùy vào kích thước, vị trí và độ cứng của sỏi niệu đạo mà người ta có thể gặp những triệu chứng khác nhau. Nhưng nhìn chung ở tất cả các trường hợp đều có những dấu hiệu đặc trưng nhất sau đây:

• Đau bụng dưới

Đau bụng dưới thường xuyên, thậm chí các cơn đau lan tận xuống vùng sinh dục là triệu chứng thường gặp nhất của người bệnh sỏi niệu đạo. Nguyên nhân do sỏi chèn ép các dây thần kinh cảm giác và cọ sát vào niêm mạc niệu đạo gây đau buốt. Đường tiểu bị bít tắc hoàn toàn gây những cơn đau quặn thận dữ dội, lan xuống vùng hạ vị và tầng sinh môn. 

• Tiểu buốt

Niệu đạo có đường kính rất nhỏ nên khi bị các viên sỏi chặn dễ gây tắc nghẽn đường tiểu, đồng thời cọ sát vào niêm mạc gây trầy xước. Do đó gây nên triệu chứng rất khó chịu là tiểu rắt, tiểu buốt, tiểu do máu do sỏi làm tổn thương niêm mạc niệu đạo. Một số trường hợp thường xuyên buồn tiểu dù vừa đi vệ sinh xong trước đó. 

• Nước tiểu đục

Trạng thái của nước tiểu cũng là 1 trong những dấu hiệu cảnh giác bạn với bệnh sỏi niệu quản. Sỏi cư trú lâu ngày trong niệu đạo sẽ tạo điều kiện cho các vi khuẩn có hại, nấm sinh sôi gây viêm nhiễm làm đổi màu nước tiểu. Do đó người bệnh có thể dễ dàng quan sát được nước tiểu đổi màu bất thường thành màu đỏ, hồng đục, thậm chí kèm theo váng và mùi hôi rất khó chịu.

• Sốt, người ớn lạnh

Triệu chứng này cảnh báo người bệnh sỏi niệu quản đã gặp tình trạng nhiễm khuẩn nghiêm trọng như viêm niệu đạo, viêm bàng quang, viêm bể thận,… Lúc này, sỏi đã phát triển đến giai đoạn khá nặng, người bệnh có thể sờ nắn thấy hòn sỏi trên đường đi của niệu đạo. Khi đó bạn nhất định phải tiếp nhận liệu trình điều trị chuyên khoa.

Giải pháp điều trị sỏi niệu đạo hiệu quả nhất

Trên thực tế, tỷ lệ người mắc sỏi niệu đạo khá thấp nên rất nhiều người chủ quan dù biến chứng của căn bệnh này cực kỳ nguy hiểm. Nhưng đáng quan ngại hơn cả, bệnh lý này ở người trẻ cũng tăng nhiều so với trước đây. Trước thực trạng đó, vấn đề điều trị và chăm sóc sau điều trị cần được đặt lên hàng đầu. 

Điều trị sỏi niệu đạo bằng Tây y

Căn cứ vào mức độ phát triển của sỏi và tình trạng sức khỏe mỗi người mà bác sĩ chuyên khoa sẽ chỉ định liệu trình điều trị thích hợp nhất.

• Điều trị sỏi niệu đạo bằng thuốc Tây

Đây là phương pháp đơn giản nhất được các bác sĩ chỉ định cho hầu hết các ca sỏi niệu quản ở giai đoạn mới khởi phát. Việc lựa chọn loại thuốc sẽ phụ thuộc vào thành phần cấu trúc của viên sỏi. Cụ thể:

Sỏi canxi oxalat, canxi photphat: Dùng nhóm thuốc lợi tiểu thiazid, thuốc kali citrate (ức chế hình thành sỏi mới),…

Sỏi axit uric: Dùng nhóm thuốc kiềm hóa nước tiểu để làm giảm độ axit về ngưỡng ổn định.

Sỏi struvite (sỏi san hô): Dùng thuốc kháng sinh để điều trị nhiễm khuẩn. Tuy nhiên cần tuyệt đối tuân thủ chỉ dẫn của bác sĩ về liều lượng thuốc.

Sỏi cystine: Dùng thuốc làm giảm nồng độ cystine trong nước tiểu.

• Phẫu thuật lấy sỏi niệu đạo

Phương pháp này áp dụng cho bệnh nhân có sỏi nhỏ hơn 1cm, có xu hướng di chuyển xuống dưới. Đồng thời bệnh nhân không bị nhiễm trùng đường tiết niệu, chức năng thận chưa bị ảnh hưởng rõ rệt.

Phương pháp này dùng sóng xung kích bên ngoài cơ thể tác động vào viên sỏi làm vỡ vụn thành từng mảnh nhỏ. Sau đó chúng được đào thải ra ngoài qua đường nước tiểu.

Phẫu thuật niệu đạo lấy sỏi áp dụng cho bệnh nhân có sỏi lớn hơn 1cm, có bề mặt gồ ghề không thể tự đào thải ra ngoài. Đồng thời người bệnh có biểu hiện nhiễm trùng niệu đạo.

Mẹo dân gian chữa sỏi niệu đạo tại nhà

Trong dân gian lưu truyền rất nhiều bài thuốc hỗ trợ điều trị các triệu chứng của sỏi niệu đạo. Khi bệnh ở giai đoạn đầu mới khởi phát, người bệnh có thể áp dụng các mẹo dân gian cực hay dưới đây để “trục xuất” sỏi ra ngoài nhanh chóng:

• Trị sỏi niệu đạo bằng dứa và phèn chua

Theo dân gian, dứa giúp lợi tiểu, chữa sỏi niệu quản, đường tiểu không thông. Bạn gọt vỏ 1 quả dứa, khoét lỗ rồi cho 0,3g phèn chua vào, đậy nắp lại đem nướng đến chín mềm. Ăn hoặc ép nước uống trong 7 ngày, bạn sẽ đào thải sỏi hiệu quả.

• Trị sỏi niệu đạo bằng rau mùi tàu

Rửa sạch 1 nắm lá mùi tàu rồi đem hơ cho héo, sắc với 3 bát nước, đun lửa nhỏ đến khi cạn còn 2 bát thì chắt ra. Chia nước thuốc uống hết 3 lần trong ngày trước mỗi bữa ăn. Sử dụng bài thuốc này sẽ giúp giảm hẳn các cơn đau quặn thận do sỏi niệu quản biến chứng.

XEM THÊM: Bật bí 10 cách chữa sỏi thân tại nhà thực hiện dễ nhất

Chữa sỏi niệu đạo bằng Đông y

Tuy các mẹo dân gian rất đơn giản, có thể thực hiện ngay tại nhà nhưng chưa phải là giải pháp để trị dứt điểm căn nguyên gây bệnh. Theo y học cổ truyền, sỏi kích thước nhỏ gọi là sa lâm, kích thước to gọi là thạch lâm. Căn bệnh này xảy ra chủ yếu do chứng thấp nhiệt hạ tiêu (hạ tiêu là vùng từ rốn đến bàng quang) khiến cho nước tiểu ứ đọng làm tạo sỏi. Do đó các bài thuốc Đông y tập trung vào căn nguyên này để điều trị dứt điểm nhanh sỏi niệu đạo.

Sau đây là 2 bài thuốc hay nhất bạn đọc có thể áp dụng:

• Bài thuốc 1

Nguyên liệu: Kim tiền thảo và phục linh

Cách thực hiện: Sơ chế sạch kim tiền thảo và phục linh rồi cho sắc với 400ml nước trong lửa nhỏ đến khi còn 250ml thì chắt ra. Nước thuốc vừa lọc chia uống hết trong ngày. Duy trì ít nhất 10 – 15 ngày để thuốc có thể phát huy tác dụng.

• Bài thuốc 2

Nguyên liệu: Lá cối xay, mã đề và kim tiền thảo.

Cách thực hiện: Tương tự như bài thuốc trên, cho tất cả các vị thuốc vào sắc cùng 400ml nước, đun trong lửa nhỏ đến khi còn 250ml thì được. Nước thuốc dùng uống hết trong ngày, duy trì 15 – 20 ngày.

Lưu ý: Các bài thuốc Đông y trị bệnh tận gốc nhưng thảo dược phát huy tác dụng khá chậm nên người bệnh cần kiên trì sử dụng thuốc.

Tất cả các vị thuốc trên đều là thảo dược hàng đầu trong điều trị sỏi. Tuy nhiên với mỗi bài thuốc đơn lẻ chỉ khắc phục hiệu quả được 1 vài triệu chứng đơn lẻ. 

Qua những thông tin chúng tôi vừa tổng hợp được, hy vọng bạn đọc có thể nâng cao cảnh giác với những triệu chứng sỏi niệu đạo để điều trị sớm nhất, ngăn ngừa những biến chứng không mong muốn. Đồng thời, để phòng bệnh tốt nhất, các chuyên gia cũng khuyến cáo bạn nên thăm khám sức khỏe định kỳ nhằm phát hiện các biểu hiện bất thường. Chúc bạn và gia đình luôn thật nhiều sức khỏe!

TÌM HIỂU THÊM: 

• Gợi ý 9 loại thuốc sỏi thận được chuyên gia khuyên dùng
• Ưu điểm khi điều trị sỏi thận bằng đông y