Nổi Mề Đay Do HIV – Bệnh Lý Nguy Hiểm Cần Nhận Biết, Xử Lý Kịp Thời

HIV là căn bệnh thế kỷ khiến nhiều người lo sợ từ xưa đến nay. Bị nổi mề đay do HIV chính là một biểu hiện sớm của bệnh cần nhận biết và xử lý ngay. Vậy nên, ngay khi gặp phải tình trạng này, bạn cần liên hệ với bác sĩ chuyên môn để được hướng dẫn điều trị, xử lý phù hợp, tránh gặp nguy hiểm.

Nguyên nhân gây nổi mề đay do HIV

HIV được coi là một bệnh nguy hiểm, nó gây ra hội chứng suy giảm miễn dịch ở người bệnh. Triệu chứng ở giai đoạn đầu thường không rõ ràng, do đó khó để phát hiện. Bệnh khiến sức khỏe của người mắc virus suy yếu, dễ bị các tác nhân gây bệnh tấn công và có thể dẫn đến tử vong.

HIV là một trong những biểu hiện đầu tiên của người bệnh HIV, có thể bị nhầm lẫn với nhiều dạng mề đay khác. Tình trạng này xuất hiện trong khoảng 1-2 tháng đầu khi virus HIV bắt đầu xâm nhập vào cơ thể. Hiện tượng này gây ra do những nguyên nhân sau:

• Do sự chuyển đổi huyết thanh: Khi virus HIV xâm nhập vào cơ thể sẽ khiến các hạch bạch huyết sinh ra kháng thể nhằm ức chế và kìm hãm sự tấn công của chúng. Vì vậy, xuất hiện triệu chứng nổi mề đay, mẩn ngứa ngoài da, phát ban đi kèm với ho khan, sốt nhẹ
• Tác dụng không mong muốn của thuốc: Khi bệnh nhân HIV được chỉ định sử dụng thuốc chống phơi nhiễm có thể gặp phải một số tác dụng phụ như nổi mề đay, phát ban, buồn nôn, mệt mỏi, chán ăn,…

• Bệnh lý khác: HIV gây ra hội chứng suy giảm hệ miễn dịch ở người bệnh. Hệ miễn dịch suy giảm khiến cơ thể rất dễ mắc một số bệnh như nổi mề đay, viêm da, thủy đậu, sốt phát ban, sởi,…Các tình trạng này cũng dẫn đến nổi mề đay mẩn ngứa trên da.

HIV là căn bệnh nguy hiểm ảnh hưởng trực tiếp đến tính mạng. Do đó, nếu người bệnh bị nổi mề đay không rõ nguyên nhân mà không tự hết sau khoảng 24 giờ, cần đến các cơ sở da liễu để được thăm khám ngay.Việc phát hiện bệnh sớm sẽ có phương pháp can thiệp, xử lý mang lại hiệu quả tốt hơn.

Dấu hiệu nhận biết nổi mề đay do HIV

Nhận biết các triệu chứng và biểu hiện của nổi mề đay do HIV giúp người bệnh được điều trị đúng hướng. Hạn chế tối đa những biến chứng nguy hiểm mà HIV có thể gây ra. Để nhận biết bệnh lý này, người bệnh cần dựa vào những yếu tố sau:

Hình ảnh tổn thương trên da

Các vết mề đay trên da của người bệnh nhiễm HIV có những đặc điểm cần lưu ý như sau:

• Mề đay nổi từng mảng, hình thù không cố định, có thể mẩn đỏ hoặc phù nề sẫm màu
• Không gây ngứa, thường xuất hiện khu trú và lan ra diện rộng, trên khắp cơ thể ( mề đay do chuyển đổi huyết thanh). Mề đay do bệnh ngoài da sẽ gây ngứa
• Có thể xuất hiện kèm theo mụn nước, mụn mủ, gây đau nhức
• Mề đay tự biến mất sau một thời gian, không cần dùng thuốc 

Hình ảnh mề đay do HIV không có nhiều điểm khác với bệnh do các nguyên nhân khác. Vì thế, nếu xuất hiện các biểu hiện tổn thương da như trên, tốt nhất người bệnh nên đi khám để tìm ra nguyên nhân và chữa trị.

Vị trí các vết mề đay

Nổi mề đay do HIV có thể xuất hiện khu trú ở một vài bộ phận hoặc lan rộng ra toàn thân. Tình trạng này thường xuất hiện ở những giai đoạn đầu của bệnh HIV (giai đoạn sơ nhiễm). Cụ thể, một số vị trí thường xuất hiện mề đay như:

• Lòng bàn chân, bàn tay
• Khuôn mặt
• Ngực
• Môi, lan sâu vào vùng lưỡi, miệng, hầu họng (cần lưu ý vị trí này, có thể gây phù nề bít tắc đường thở, rất nguy hiểm)
• Cơ quan sinh dục 

Các dấu hiệu đặc trưng đi kèm nổi mề đay do HIV

Ngoài biểu hiện mề đay, người bệnh nhiễm HIV còn xuất hiện các triệu chứng đặc trưng sau:

• Sốt nhẹ, cảm giác nóng người ( dưới 38 độ)
• Đau đầu, nhức mỏi người, đau nhức vùng cơ, khớp
• Chán ăn, ăn uống không ngon miệng, sụt cân không rõ lý do, có thể gặp hiện tượng táo bón, tiêu chảy
• Đau miệng, loét miệng (do mề đay)
• Khó thở (phù nề lưỡi và cổ họng)
• Nhìn mờ, hoa mắt, chóng mặt

Nhìn chung, khi người bệnh mắc HIV nói chung và bị nổi mề đay do HIV nói riêng, sức khỏe của người bệnh bị ảnh hưởng trầm trọng. Do đó, cần khám và điều trị bệnh sớm, ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm.

Phân biệt nổi mề đay thông thường và nổi mề đay do HIV

Nổi mề đay do HIV là tình trạng khác biệt và nguy hiểm hơn rất nhiều so với nổi mề đay thông thường. Vì tình trạng này là dấu hiệu cảnh báo một căn bệnh nguy hiểm, chưa có thuốc chữa và ảnh hưởng đến sức khỏe và tâm lý người mắc. 

Tuy nhiên, cần phân biệt được hai dạng mề đay này để tránh nhầm lẫn. Cụ thể như sau:

• Nổi mề đay thông thường: Do cơ thể tiếp xúc với tác nhân gây kích ứng (có thể là thức ăn, lông động vật, thời tiết, bệnh lý đường hô hấp). Tình trạng này chỉ xuất hiện và tự biến mất trong vòng 24 giờ, dễ điều trị hơn
• Nổi mề đay do HIV: Xuất hiện đột ngột, không rõ nguyên nhân, có thể không gây ngứa nên khó phát hiện nếu ở những vùng da kín. Tình trạng này có thể kéo dài lâu ngày và không biến mất

Khi thấy có triệu chứng nổi mề đay, người bệnh nên quan sát kỹ tối thiểu 1 ngày. Nếu mề đay không biến mất và không rõ nguyên nhân nên đến bệnh viện để kiểm tra và được chẩn đoán chính xác.

XEM CHI TIẾT: Nổi Mề Đay Có Tự Khỏi Không? Điều Trị Như Thế Nào?

Chẩn đoán và điều trị nổi mề đay do HIV như thế nào?

Nếu nghi ngờ mình có các biểu hiện của hội chứng suy giảm miễn dịch (HIV), người bệnh không nên e ngại mà cần đi khám ngay lập tức. Khám và xác định bệnh từ sớm là cách kiểm soát bệnh hiệu quả, kéo dài thời gian sống cho người bệnh. 

Chẩn đoán HIV

Để chẩn đoán chính xác về HIV người bệnh sẽ cần phải thực hiện một số xét nghiệm máu. Nếu kết quả âm tính, người bệnh chỉ bị mề đay thông thường, có thể sử dụng hoặc không cần dùng thuốc. Nếu kết quả dương tính, người bệnh sẽ được chỉ định dùng một số loại thuốc cần thiết để kiểm soát tình trạng bệnh và triệu chứng bên ngoài

Điều trị nổi mề đay do HIV như thế nào?

Nếu xác định người bệnh dương tính với HIV, bác sĩ có thể chỉ định dùng thuốc theo hai nhóm chủ yếu:

Nhóm thuốc điều trị HIV: 

• Nhóm thuốc NRTI: Nhóm điều trị HIV theo cơ chế ức chế enzym sao chép ngược, ngăn ngừa sự nhân đôi của virus HIV. Một số thuốc thuộc nhóm này như sau: Abacavir; Lamivudine; Stavudine; Emtricitabine; Tenofovir;….
• Nhóm thuốc NNRTI: Cũng tương tự nhóm trên, nhóm thuốc này theo cơ chế ngăn ngừa sự nhân đôi của virus HIV (tác động đến enzym không có cấu trúc nucleotide). Một số thuốc thuộc nhóm này như: Efavirenz; Etravirin; Nevirapine; Rilpivirine;…. 
• Nhóm thuốc PI: Nhóm điều trị HIV theo cơ chế ức chế enzyme protease. Một số thuốc như: Atazanavir; Cobicistat; Saquinavir; Tipranavir;….
• Nhóm thuốc INSTI: Nhóm này điều trị HIV theo cơ chế ngăn cản sự hoạt động của các enzym tích hợp. Một số thuốc bao gồm: Elvitegravir; Raltegravir; Dolutegravir;…
• Nhóm thuốc EI&FI: Nhóm thuốc điều trị theo cơ chế ức chế sự xâm nhập của virus, ức chế hòa màng tế bào. Đó là thuốc Maraviroc

Ngoài các thuốc điều trị chính trên, người bệnh HIV còn được kê thêm một số nhóm thuốc dự phòng và ngăn ngừa các tình trạng nhiễm trùng cơ hội. Ví dụ như: Co-trimoxazol; thuốc isoniad; thuốc kháng nấm;…..

Nhóm thuốc cải thiện triệu chứng mề đay: 

• Thuốc kháng H1: Nhóm thuốc chỉ định để giảm các triệu chứng ngứa râm ran, âm ỉ trên da. Có thể sử dụng cho cả nổi mề đay do HIV hoặc nổi mề đay thông thường. Tuy nhiên, nhóm thuốc này có thể gây buồn ngủ, mệt mỏi,…nên cần kiểm soát khi sử dụng.
• Thuốc bôi ngoài da: Kê với mục đích giảm ngứa (nếu có), giảm các triệu chứng ngoài da
• Thuốc chống viêm corticoid: Nếu vết mề đay xuất hiện do nhiễm khuẩn hoặc có biểu hiện nhiễm trùng, mưng mủ thì cần sử dụng kết hợp các dạng thuốc chống viêm. Có thể sử dụng ở dạng bôi ngoài hoặc dạng uống

Ngoài các nhóm thuốc Tây y, người bệnh có thể thực hiện một số biện pháp dân gian tại nhà để cải thiện triệu chứng. Ví dụ như tắm nước lá (lá khế, lá chè xanh), các bài thuốc đắp lá như lá tía tô, kinh giới,…

Tuy nhiên, người bệnh nên hỏi ý kiến bác sĩ chuyên khoa trước khi quyết định sử dụng. Vì các bài thuốc có thể gây tương tác và cản trở phương pháp điều trị bằng thuốc chính.

Biện pháp chăm sóc khi nổi mề đay do HIV

HIV là căn bệnh khó có thể chữa trị, tuy nhiên vẫn có thể kiểm soát và duy trì sự sống cho người bệnh. Bên cạnh phương pháp điều trị, lương y Tuấn khuyên người bệnh cần lưu ý duy trì các biện pháp tự chăm sóc nổi mề đay do HIV như sau:

• Giữ vệ sinh cơ thể sạch sẽ trong thời gian nổi mề đay
• Hạn chế sử dụng mỹ phẩm, sữa tắm lên vùng da bị mề đay
• Hạn chế gãi vùng da bị mề đay. Gãi có thể gây trầy xước trên da, khiến vùng da có thể bị nhiễm trùng. Với HIV, các tình trạng nhiễm trùng rất nguy hiểm và khó chữa, có thể ảnh hưởng đến tính mạng
• Thoa kem dưỡng ẩm hàng ngày (nên sử dụng những loại chiết xuất thiên nhiên, lành tính) vào những vùng da bị mề đay, mẩn ngứa

• Uống nhiều nước, có thể uống một số nước rau củ như nước ép rau má, nước lá tía tô,….
• Không giấu bệnh, nếu nghi ngờ bản thân nhiễm HIV cần phải đi khám ngay để có biện pháp kịp thời
• Kết hợp chế độ dinh dưỡng đầy đủ, cung cấp đủ các nhóm dinh dưỡng, nâng cao sức đề kháng
• Nghỉ ngơi hợp lý, thể dục thể thao đầy đặn nâng cao thể lực

Bài viết trên đây đã cung cấp cho người bệnh những thông tin cơ bản về bệnh lý nổi mề đay do HIV. Đây là chứng bệnh cần được điều trị từ sớm, do đó người bệnh nên đi khám khi có các dấu hiệu mắc bệnh. Quan trọng hơn cả, người bệnh cần luôn giữ vững tinh thần, lạc quan điều trị bệnh mới có hiệu quả.