Bệnh Lác Đồng Tiền Là Gì? Nguyên Nhân Và Cách Điều Trị Hiệu Quả

Bệnh lác đồng tiền là tình trạng vi nấm phát triển và gây nhiễm trùng da. Làn da bị tổn thương do vi nấm sẽ có hình tròn tương tự như đồng xu trông rất mất thẩm mỹ. Nếu người bệnh không được chữa trị sớm thì bệnh sẽ lây lan và khiến việc điều trị trở nên khó khăn hơn. Dưới đây là những thông tin chi tiết về bệnh lý cũng như nguyên nhân, cách điều trị và các lưu ý quan trọng trong quá trình chữa trị.

Bệnh lác đồng tiền là gì? Nguyên nhân gây bệnh

Bệnh lác đồng tiền (tên gọi khác là hắc lào) là tình trạng nhiễm trùng da gây ra bởi các nhóm vi nấm phổ biến ngoài da. Biểu hiện đặc trưng của bệnh là những vùng nấm da hình tròn như đồng xu, có ranh giới rõ nét phân biệt với vùng da lành lặn.

Người bệnh ngứa ngáy, bứt rứt tại vùng da tổn thương, lâu ngày có thể lan rộng ra các vùng da khác.

Các nhóm vi nấm gây bệnh này phải kể đến chủng nấm da như: Microsporum; Trichophyton và Epidermophyton. Chủng nấm da này luôn luôn tồn tại trên cơ thể nhưng không gây bệnh ngoài da. Chúng chỉ có thể tấn công và gây bệnh khi gặp điều kiện thuận lợi chủ quan và khách quan từ người bệnh.

Các nguyên nhân hàng đầu hình thành “môi trường” sống cho vi nấm trên da như sau:

• Vệ sinh da kém: Vi nấm tồn tại trên da, làn da “bẩn” chính là thời cơ thích hợp nhất cho chúng phát triển và gây bệnh. Không chỉ bệnh lác đồng tiền, yếu tố vệ sinh còn liên quan đến nhiều bệnh lý ngoài da khác (có trường hợp tương đối nghiêm trọng)
• Môi trường sống nóng ẩm: Tác động từ môi trường khiến da mất khả năng chống lại sự tấn công. Không những thế, nhiệt độ nóng ẩm khiến da tiết ra lượng mồ hôi tương đối nhiều mỗi ngày. Lượng mồ hôi này có nguy cơ gây bít tắc lỗ chân lông, khiến da không thể hoạt động bình thường và tăng nguy cơ gây bệnh lác đồng tiền
• Hệ miễn dịch của cơ thể suy yếu: Bệnh thường gặp ở đối tượng có hệ miễn dịch yếu hoặc bản thân người bệnh mắc nhiều bệnh lý nền khác. Cụ thể, bệnh hay gặp ở trẻ nhỏ, người bị tiểu đường, suy nhược cơ thể,…
• Quần áo bó sát: Mặc quần áo bó sát khiến da bí bách, không thể thoát lượng mồ hôi, bã nhờn ra ngoài, tạo môi trường thuận lợi cho vi nấm gây bệnh ngoài da. Mặt khác, chất liệu quần áo chà xát vào da cũng dễ gây tổn thương hở, tạo môi trường cho vi nấm lây lan và gây bệnh
• Tiếp xúc với động vật mang nguồn bệnh: Lác đồng tiền cũng có thể lây lan qua động vật mang nguồn bệnh. Cần hạn chế ôm hôn, tiếp xúc gần với lông vật nuôi (chó, mèo) đặc biệt khi động vật có mang bệnh.
• Lây lan từ người khác trong cộng đồng: Môi trường công cộng là điều kiện thuận lợi cho vi nấm lây lan. Đặc biệt là những khu vực công cộng như bể bơi, ao hồ, sông suối,…(điều kiện ẩm thấp tăng khả năng lây lan ở vi nấm)

Bạn đọc có thể tham khảo thêm hình ảnh bệnh lác đồng tiền dưới đây để dễ nhận biết: 

Bệnh lác đồng tiền có lây không? Có nguy hiểm không?

Vậy, bệnh lác đồng tiền có lây không? Theo các chuyên gia da liễu, bệnh này là bệnh có tính chất LÂY LAN giữa người với người hoặc lây từ động vật mang nguồn bệnh. Các con đường lây nhiễm chủ yếu cần chú ý:

• Lây lan do tiếp xúc trực tiếp: Người khỏe mạnh vô tình tiếp xúc với làn da của người mắc bệnh (trong quá trình chăm sóc người bệnh hoặc trong sinh hoạt thường ngày)
• Lây lan do tiếp xúc gián tiếp: Dùng chung chăn gối, khăn tắm, quần áo hoặc một số vật dụng cá nhân khác với người bệnh

Có thể khẳng định, bệnh này không nguy hiểm nếu được chữa trị kịp thời, ngăn ngừa sự lây lan của các vết nấm da. Tuy nhiên, nhiều người bệnh tỏ ra thờ ơ với việc điều trị hoặc nhầm lẫn bệnh lác đồng tiền  với các tình trạng ngoài da khác, dẫn đến các nguy cơ sau:

• Lan rộng thành lác đồng tiền toàn thân: Các loại nấm da phát triển rất nhanh và mạnh khi có sẵn nguồn bệnh và điều kiện thuận lợi. Nếu không xử lý sớm, các vết nấm trên da sẽ lan rộng nhanh chóng. Khi đó, việc điều trị sẽ gặp nhiều khó khăn và ảnh hưởng lớn đến thẩm mỹ ngoài da
• Nguy cơ bội nhiễm da: Không điều trị triệt để các vết nấm da, tạo môi trường thuận lợi cho virus, vi khuẩn khác xâm nhập gây tình trạng bội nhiễm. Nguy cơ nhiễm trùng có thể xảy ra, việc điều trị sẽ gặp khó khăn hơn
• Bệnh tái phát nhiều lần: Lác đồng tiền có thể trị dứt điểm nhưng nếu điều trị không đúng cách, bệnh có thể kéo dài dai dẳng. Thậm chí, người bệnh bị tái đi tái lại nhiều lần, thậm chí sống chung với bệnh lý ngoài da này mà không thể chữa khỏi.
• Để lại sẹo trên da: Khi vi nấm ăn sâu vào các tế bào da, nguy cơ để lại sẹo thâm, gây ảnh hưởng đến ngoại hình và yếu tố tâm lý của người bệnh.
• Biến chứng ở vị trí cụ thể: Tình trạng lác đồng tiền ở những vị trí khác nhau trên cơ thể gây ra những biến chứng khác nhau, cụ thể như: ở móng gây gãy móng, vàng móng; ở đầu gây hói đầu;…..

Biểu hiện đặc trưng nhận biết lác đồng tiền

Nhận biết các biểu hiện bệnh lác đồng tiền từ sớm là biện pháp hiệu quả để điều trị dứt điểm, ngăn ngừa biến chứng của bệnh. Cụ thể, cần cảnh giác nếu trên da xuất hiện tình trạng sau:

• Xuất hiện các đốm tròn trên da, có màu hồng đỏ, ranh giới phân biệt rõ ràng với vùng da lành lặn xung quanh
• Mụn nước li ti xuất hiện ở rìa vết nấm, có thể sờ thấy
• Nhìn rõ vùng da bị nấm bằng mắt thường, nhô cao lên so với vùng da lành lặn khác

• Người bệnh ngứa ngáy, khó chịu tại khu vực có tổn thương ngoài da. Cơn ngứa dữ dội hơn khi vùng da bị tổn thương có mồ hôi
• Có thể xuất hiện tình trạng bong tróc vảy tại vết nấm da
• Có thể gặp ở nhiều vị trí trên cơ thể nhưng thường khởi phát ở khu vực có nếp gấp (như bẹn, kẽ chân, kẽ tay,…) rồi lan sang các khu vực khác

Ngoài ra, cũng tùy vào vị trí gây bệnh mà có thêm nhiều biểu hiện đặc trưng khác. Do đó, để được chẩn đoán và nhận biết cụ thể nhất, người bệnh nên đi khám da liễu để có phương hướng điều trị đúng.

Cần lưu ý rằng: Tình trạng lác đồng tiền ở vị trí nhạy cảm (da mặt, đầu) có cách điều trị khác so với vùng da khác (do thường diễn tiến nghiêm trọng hơn).

Cách chữa lác đồng tiền nhanh chóng, hiệu quả

Lác đồng tiền là bệnh lý gây các biểu hiện ngoài da như ngứa ngáy, mẩn đỏ nên ảnh hưởng nhiều cuộc sống sinh hoạt của người bệnh. Điều trị bệnh lý này còn tùy thuộc vào mức độ bệnh, thể trạng và vị trí mắc bệnh.

Bôi thuốc gì trị lác đồng tiền hiệu quả?

Các trường hợp bệnh lác đồng tiền diễn tiến nặng, đã lan rộng toàn thân hoặc mắc bệnh hắc lào ở da mặt, ở đầu,…người bệnh nên điều trị bằng phương pháp Tây y. Với phương pháp này, bác sĩ luôn tuân thủ nguyên tắc kết hợp điều trị nguyên nhân với điều trị cải thiện triệu chứng ở người bệnh. 

Phác đồ điều trị gồm các nhóm thuốc như sau:

• Thuốc uống: Kê trong trường hợp người bệnh có dấu hiệu nhiễm nấm da nặng, nấm có biểu hiện ăn sâu vào da gây biến chứng. Nhóm thuốc này có tác dụng kìm hãm và ngăn chặn sự phát triển của vi nâm. Một số loại thuốc thường dùng như: Ketoconazole; Itraconazole;….

• Thuốc bôi: Sử dụng với mục đích cải thiện các biểu hiện ngoài da như mẩn đỏ, ngứa ngáy. Đồng thời, ngăn ngừa sự lây lan của nấm da sang những vùng da lành xung quanh
• Dung dịch sát khuẩn dùng ngoài: Một số dung dịch với tính kháng khuẩn, tiêu diệt nấm ngoài da có thể được kê như dung dịch BSI; dung dịch ASA;….
• Thuốc an thần: Nếu bệnh nhân có biểu hiện ngứa ngáy về đêm nghiêm trọng, ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ, có thể kê thêm thuốc an thần. Người bệnh cần kiểm soát khi dùng loại thuốc này, không tự ý tăng liều tránh gây tác dụng phụ 

Trong quá trình dùng thuốc trị hắc lào, người bệnh cần tuân thủ đúng theo liều lượng bác sĩ đã chỉ định. Ngoài ra, nếu có đang sử dụng các loại thuốc khác, cần thông báo với bác sĩ trước để có sự điều chỉnh cho phù hợp.

Điều trị lác đồng tiền bằng mẹo tại nhà

Với các chứng lác đồng tiền thể nhẹ, người bệnh có thể sử dụng các mẹo điều trị hắc lào theo dân gian. Những bài thuốc này chủ yếu là phương pháp truyền miệng, lưu truyền lâu đời. Ở một số người bệnh, các phương pháp này thực sự đem lại hiệu quả.

Tuy nhiên, thực tế chưa có dẫn chứng khoa học cụ thể nào chứng minh được hiệu quả của chúng

Do đó, người bệnh cũng nên lưu ý trong quá trình dùng, không lạm dụng nếu thấy diễn tiến nặng hơn.

• Chữa lác đồng tiền với cây so đũa: So đũa là loại cây ứng dụng nhiều trong các bệnh lý ngoài da như lang ben, hắc lào. Giã lá cây so đũa lấy nước, bôi hàng ngày vào vùng nấm da. Mỗi lần bôi giữ nguyên khoảng 30 phút, sau đó vệ sinh lại bằng nước sạch

• Mẹo dân gian với chuối xanh: Bài thuốc mẹo này được ứng dụng khá nhiều trong điều trị các bệnh lý ngoài da. Ngâm chuối xanh trong nước muối loãng khoảng 30 phút. Vớt ra, để khô thái lát và chà xát lên vùng da bị nấm khoảng 10-15 phút và rửa sạch lại bằng nước
• Bài thuốc điều trị với củ riềng: Người bệnh cũng có thể dùng củ riềng điều trị bệnh lác đồng tiền. Mỗi lần sử dụng dùng ½ củ riềng (hoặc nhiều hơn tùy vào diện tích vùng da tổn thương). Đập dập, giã nát và đắp lên vết nấm, cố định bằng khăn vải trong vòng 60 phút và tháo ra rửa sạch

Bài thuốc đông y trị bệnh lác đồng tiền

Theo quan niệm của Đông y, bệnh lác đồng tiền xuất hiện do yếu tố ngoại sinh xâm nhập, ảnh hưởng đến khí huyết khiến cơ thể mất cân bằng âm dương. Khi đó, các tác nhân gây bệnh dễ dàng xâm nhập và hình thành nên các vùng da bị nấm

Nguyên tắc điều trị của Đông y trong trường hợp này là tập trung vào các bài thuốc thanh nhiệt, giải độc, đào thải các yếu tố ngoại sinh bên trong cơ thể.

Một số bài thuốc Đông y mà người bệnh có thể tham khảo như sau:

• Bài thuốc số 1: Trộn ngọc hoàng cao và bột hồng phấn theo tỷ lệ thích hợp, chế biến thành cao. Mỗi ngày dùng một ít cao đắp lên vùng da bị bệnh, lưu ý làm sạch da trước khi bôi cao
• Bài thuốc số 2: Chuẩn bị các nguyên liệu gồm củ chút chít 50g, vỏ cây đại tươi 50g và 100ml cồn 70 độ. Rửa sạch hai loại quả, giã nát, trộn đều với nhau và thêm lượng cồn đã chuẩn bị. Bôi thuốc lên da 1-2 lần/ngày.

Bị lác đồng tiền kiêng ăn gì, nên ăn gì?

Chế độ dinh dưỡng ảnh hưởng một phần tới quá trình điều trị bệnh lác đồng tiền. Cụ thể, trong chế độ ăn hàng ngày, người bệnh cần lưu ý:

• Bổ sung nhóm thực phẩm giàu vitamin A, vitamin C, vitamin E: Nhóm vi chất dinh dưỡng này thường có trong các loại hoa quả như chuối, cà chua, các loại hạt
• Bổ sung tỏi vào bữa ăn: Có thể dùng dưới dạng tỏi sống hoặc chế biến như gia vị trong bữa ăn hàng ngày

• Thêm gia vị đinh hương vào bữa ăn: Đây là một loại gia vị cay, hơi ngọt, có thể thêm vào món ăn để tăng hương vị cũng như hỗ trợ quá trình điều trị lác đồng tiền nhanh chóng hơn. 
• Kiêng đồ tanh: Nhóm thực phẩm này khi sử dụng có thể gây kích ứng các vết nấm da, gây ngứa và tiềm ẩn nguy cơ nhiễm trùng da
• Kiêng rau muống, gạo nếp: Dùng nhiều nhóm thực phẩm này tiềm ẩn nguy cơ để lại sẹo thâm trên da 
• Kiêng ăn ngọt: Sử dụng thực phẩm ngọt, nhiều đường tăng nguy cơ gây nhiễm trùng da
• Kiêng thịt gà: Nhóm thực phẩm có tính nóng nên gây kích ứng vết thương tổn ngoài da (nấm da) khiến việc điều trị kéo dài hơn

Lưu ý trong điều trị và phòng ngừa bệnh lác đồng tiền

Bệnh lác đồng tiền là bệnh lý ngoài da, tuy không nguy hiểm nhưng ảnh hưởng nhiều đến tâm lý và ngoại hình của người bệnh. Cụ thể, người bệnh cần lưu ý:

• Giữ vệ sinh thân thể, tắm rửa và thay quần áo hàng ngày
• Bệnh lác đồng tiền là bệnh lý ngoài da, tuy không nguy hiểm nhưng giữ vệ sinh thân thể, tắm rửa và thay quần áo hàng ngày
• Sau khi tắm, lau khô người (đặc biệt là vùng da có nếp gấp). Không để người ướt khi mặc quần áo
• Mang mặc quần áo rộng rãi, thoáng mát hoặc từ chất liệu đảm bảo thấm hút mồ hôi tốt

• Hạn chế tiếp xúc gần với người có biểu hiện mắc bệnh
• Hạn chế dùng chung đồ dùng cá nhân, nằm chung giường với người bệnh
• Hạn chế tiếp xúc với động vật có dấu hiệu mang nguồn bệnh (rụng lông, có vết tròn trên da)
• Thường xuyên giặt giũ chăn gối, thay ga trải giường và lưu ý phơi ở nơi có ánh nắng
• Nếu có các dấu hiệu của bệnh, nên đi khám để có biện pháp điều trị từ sớm 
• Hạn chế gãi, cào lên da nếu thấy biểu hiện của bệnh lác đồng tiền (việc gãi nhiều có thể gây xước da và nhiễm trùng)
• Dùng kem dưỡng ẩm cho da (nên lựa chọn loại kem lành tính, dịu nhẹ)
• Uống đủ nước mỗi ngày (tối thiểu 2 lít), có thể đa dạng trong loại nước cung cấp vào cơ thể (nước khoáng, nước canh, nước hoa quả,…)

Bệnh lác đồng tiền là bệnh lý ngoài da, không quá nguy hiểm nhưng ảnh hưởng đến thẩm mỹ và khiến người bệnh tự ti hơn. Việc điều trị từ sớm là cách tốt nhất để chữa trị dứt điểm và ngăn ngừa bệnh lan rộng ra toàn thân. Kết hợp với sự điều chỉnh trong lối sống giúp các triệu chứng ngoài da nhanh chóng cải thiện.