Viêm âm đạo do Gardnerella vaginalis: Nguyên nhân, Triệu chứng và Điều trị

Viêm âm đạo do Gardnerella vaginalis là một tình trạng nhiễm trùng thường gặp ở phụ nữ, gây ra các triệu chứng khó chịu như ngứa, khí hư bất thường, và mùi hôi. Đây là một trong những nguyên nhân chính gây ra viêm âm đạo, và được biết đến với tên gọi viêm âm đạo do vi khuẩn. Vi khuẩn Gardnerella vaginalis là tác nhân chủ yếu trong tình trạng này, dẫn đến sự mất cân bằng hệ vi sinh vật trong âm đạo, làm tăng nguy cơ nhiễm trùng. Việc nhận biết sớm và điều trị kịp thời sẽ giúp giảm thiểu các triệu chứng khó chịu và ngăn ngừa biến chứng lâu dài.

Định nghĩa

Viêm âm đạo do Gardnerella vaginalis là một tình trạng nhiễm trùng âm đạo do sự phát triển quá mức của vi khuẩn Gardnerella vaginalis. Vi khuẩn này thường xuất hiện tự nhiên trong âm đạo, nhưng khi mất cân bằng hệ vi sinh vật, nó có thể phát triển mạnh, gây nhiễm trùng. Tình trạng này chủ yếu ảnh hưởng đến phụ nữ trong độ tuổi sinh sản và có thể dẫn đến các triệu chứng như khí hư có mùi hôi, ngứa và đau rát vùng kín. Viêm âm đạo do Gardnerella vaginalis là nguyên nhân phổ biến gây viêm âm đạo do vi khuẩn.

Việc điều trị viêm âm đạo do Gardnerella vaginalis thường bao gồm các phương pháp kháng sinh nhằm khôi phục sự cân bằng vi khuẩn tự nhiên trong âm đạo, giúp cải thiện các triệu chứng và ngăn ngừa tái phát.

Nguyên nhân

Nguyên nhân do bệnh lý

• Thay đổi cân bằng vi sinh vật trong âm đạo: Sự mất cân bằng giữa các vi khuẩn có lợi và vi khuẩn có hại trong âm đạo là nguyên nhân chính dẫn đến viêm âm đạo do Gardnerella vaginalis. Vi khuẩn này có thể phát triển khi vi khuẩn Lactobacillus (loại vi khuẩn có lợi trong âm đạo) giảm sút .

• Bệnh lây truyền qua đường tình dục (STDs): Các bệnh lây qua đường tình dục như lậu hoặc mụn rộp sinh dục có thể làm tăng nguy cơ nhiễm Gardnerella vaginalis do vi khuẩn này dễ dàng phát triển trong môi trường bị tổn thương hoặc mất cân bằng .

• Sử dụng các biện pháp tránh thai nội tiết: Thuốc tránh thai hoặc dụng cụ tử cung (IUD) có thể làm thay đổi mức độ pH trong âm đạo, tạo điều kiện thuận lợi cho Gardnerella vaginalis phát triển .

Nguyên nhân không do bệnh lý

• Vệ sinh không đúng cách: Việc vệ sinh vùng kín không đúng cách, như thụt rửa âm đạo quá sâu, có thể làm mất đi sự cân bằng vi sinh vật tự nhiên, gây ra tình trạng nhiễm trùng do vi khuẩn như Gardnerella vaginalis .

• Môi trường âm đạo ẩm ướt: Mặc quần áo ẩm ướt hoặc bó sát khiến vùng kín không khô thoáng có thể tạo môi trường lý tưởng cho vi khuẩn phát triển .

• Sử dụng các sản phẩm gây kích ứng: Sản phẩm vệ sinh có hương liệu, chất tẩy rửa mạnh có thể gây kích ứng và tạo điều kiện cho Gardnerella vaginalis phát triển .

Biểu hiện

Viêm âm đạo do Gardnerella vaginalis có thể không gây ra triệu chứng ở một số người, tuy nhiên, khi có biểu hiện, các triệu chứng có thể rất khó chịu. Dưới đây là những dấu hiệu phổ biến của tình trạng này:

• Khí hư bất thường: Dịch âm đạo có màu xám hoặc trắng, đặc biệt có mùi tanh hoặc hôi, dễ nhận thấy sau khi quan hệ tình dục.

• Ngứa và rát âm đạo: Cảm giác ngứa, nóng rát ở khu vực âm đạo, đôi khi kèm theo sưng nhẹ.

• Đau khi quan hệ tình dục: Viêm nhiễm có thể làm âm đạo trở nên nhạy cảm, gây đau trong hoặc sau khi quan hệ.

• Mùi hôi âm đạo: Mùi hôi mạnh là một trong những dấu hiệu đặc trưng của viêm âm đạo do vi khuẩn Gardnerella vaginalis.

• Đau bụng dưới: Một số người có thể cảm thấy đau ở vùng bụng dưới hoặc có cảm giác tức nặng vùng chậu.

Các triệu chứng này có thể thay đổi tùy thuộc vào mức độ nhiễm trùng và thời gian mắc bệnh. Nếu không được điều trị, các triệu chứng có thể kéo dài và tái phát.

Biến chứng

Nếu không được điều trị kịp thời, viêm âm đạo do Gardnerella vaginalis có thể dẫn đến một số biến chứng nguy hiểm:

• Viêm vùng chậu: Vi khuẩn có thể lan ra các cơ quan sinh dục trên, gây viêm vùng chậu, ảnh hưởng đến tử cung và ống dẫn trứng.

• Vô sinh: Viêm vùng chậu do vi khuẩn Gardnerella vaginalis có thể làm tổn thương ống dẫn trứng, tăng nguy cơ vô sinh.

• Tăng nguy cơ mắc các bệnh lây qua đường tình dục: Viêm âm đạo có thể làm suy giảm hàng rào bảo vệ tự nhiên của âm đạo, tạo điều kiện cho các vi khuẩn hoặc virus khác xâm nhập, từ đó tăng nguy cơ mắc các bệnh lây qua đường tình dục.

• Biến chứng trong thai kỳ: Phụ nữ mang thai bị nhiễm vi khuẩn Gardnerella vaginalis có thể gặp nguy cơ sinh non hoặc vỡ ối sớm.

Đối tượng có nguy cơ cao

Viêm âm đạo do Gardnerella vaginalis có thể ảnh hưởng đến bất kỳ phụ nữ nào, tuy nhiên, một số nhóm đối tượng có nguy cơ cao hơn so với những người khác. Những người thuộc nhóm nguy cơ cao có thể cần chú ý hơn đến các biện pháp phòng ngừa và kiểm tra sức khỏe định kỳ.

• Phụ nữ trong độ tuổi sinh sản: Đây là nhóm đối tượng có tỷ lệ mắc viêm âm đạo do Gardnerella vaginalis cao nhất, do hoạt động tình dục và sự thay đổi nội tiết tố.

• Phụ nữ có quan hệ tình dục không an toàn: Việc quan hệ tình dục không bảo vệ làm tăng nguy cơ nhiễm bệnh lây qua đường tình dục, từ đó dễ dẫn đến viêm âm đạo do vi khuẩn như Gardnerella vaginalis.

• Phụ nữ có lịch sử bệnh lý âm đạo: Những người đã từng mắc viêm âm đạo do vi khuẩn hoặc nhiễm nấm trước đó có thể dễ dàng tái phát viêm âm đạo do Gardnerella vaginalis.

• Sử dụng biện pháp tránh thai nội tiết: Các phương pháp tránh thai như thuốc tránh thai hoặc vòng tránh thai có thể làm thay đổi môi trường pH của âm đạo, tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn Gardnerella vaginalis phát triển.

• Hệ miễn dịch suy yếu: Phụ nữ có hệ miễn dịch suy yếu do bệnh lý như HIV/AIDS, hoặc dùng thuốc ức chế miễn dịch sẽ dễ dàng bị nhiễm trùng hơn.

• Vệ sinh không đúng cách: Thụt rửa âm đạo hoặc sử dụng các sản phẩm vệ sinh có hóa chất mạnh có thể làm mất cân bằng vi khuẩn tự nhiên trong âm đạo, tăng nguy cơ nhiễm Gardnerella vaginalis.

Những nhóm đối tượng trên cần chú ý hơn đến các biện pháp bảo vệ và phòng ngừa khi có nguy cơ mắc bệnh.

Khi nào cần gặp bác sĩ

Khi xuất hiện các triệu chứng của viêm âm đạo do Gardnerella vaginalis, việc đến gặp bác sĩ kịp thời là rất quan trọng. Dưới đây là những dấu hiệu cho thấy bạn cần thăm khám ngay:

• Khí hư có mùi hôi hoặc thay đổi bất thường: Mùi hôi tanh hoặc xám, trắng, có thể báo hiệu viêm nhiễm do vi khuẩn Gardnerella vaginalis.

• Ngứa, rát hoặc đau âm đạo: Nếu bạn cảm thấy ngứa hoặc đau khi quan hệ tình dục, hoặc bị rát âm đạo kéo dài, đó có thể là dấu hiệu của viêm âm đạo.

• Đau bụng dưới hoặc khó chịu: Viêm âm đạo do Gardnerella vaginalis có thể gây đau ở vùng bụng dưới hoặc cảm giác tức nặng.

• Khí hư có màu sắc khác lạ hoặc lẫn máu: Khí hư có màu vàng hoặc xanh lạ, có thể là dấu hiệu của viêm nhiễm nghiêm trọng.

• Triệu chứng kéo dài hoặc tái phát: Nếu các triệu chứng viêm âm đạo không cải thiện sau một thời gian, hoặc tái phát nhiều lần, bạn nên đến gặp bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị đúng cách.

Khi gặp các dấu hiệu này, việc đến gặp bác sĩ chuyên khoa Phụ khoa hoặc các cơ sở y tế uy tín là điều cần thiết để đảm bảo sức khỏe sinh sản lâu dài.

Chẩn đoán

Chẩn đoán viêm âm đạo do Gardnerella vaginalis thường được thực hiện thông qua các phương pháp sau:

• Khám lâm sàng: Bác sĩ sẽ kiểm tra vùng âm đạo và cổ tử cung để xác định các dấu hiệu viêm nhiễm. Kiểm tra khí hư cũng là một phần quan trọng trong quá trình khám.

• Xét nghiệm dịch âm đạo: Bác sĩ sẽ lấy mẫu dịch âm đạo để xét nghiệm và xác định sự hiện diện của vi khuẩn Gardnerella vaginalis. Đây là bước quan trọng giúp chẩn đoán chính xác.

• Phết tế bào cổ tử cung: Phương pháp này giúp kiểm tra các bất thường tế bào trong âm đạo hoặc cổ tử cung, nhằm phát hiện các dấu hiệu viêm nhiễm hoặc tổn thương.

• Xét nghiệm pH âm đạo: Môi trường pH trong âm đạo sẽ được kiểm tra. Viêm âm đạo do Gardnerella vaginalis thường khiến pH âm đạo tăng lên trên mức bình thường, tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển.

• Siêu âm vùng chậu: Nếu viêm âm đạo gây ra biến chứng hoặc có dấu hiệu viêm vùng chậu, siêu âm sẽ giúp bác sĩ đánh giá tình trạng các cơ quan sinh dục trong vùng chậu.

Thông qua các phương pháp trên, bác sĩ sẽ đưa ra chẩn đoán chính xác và chỉ định phương pháp điều trị phù hợp.

Cách phòng ngừa

Để giảm thiểu nguy cơ mắc viêm âm đạo do Gardnerella vaginalis, bạn có thể thực hiện các biện pháp phòng ngừa sau:

• Vệ sinh vùng kín đúng cách: Giữ vệ sinh âm đạo sạch sẽ nhưng không thụt rửa quá sâu, vì điều này có thể làm mất cân bằng vi khuẩn tự nhiên trong âm đạo.

• Sử dụng bao cao su khi quan hệ tình dục: Bao cao su giúp ngăn ngừa sự lây truyền các bệnh lây qua đường tình dục, từ đó giảm nguy cơ mắc viêm âm đạo do vi khuẩn Gardnerella vaginalis.

• Tránh sử dụng các sản phẩm có hóa chất mạnh: Sản phẩm vệ sinh có hương liệu hoặc hóa chất mạnh có thể gây kích ứng và thay đổi môi trường pH trong âm đạo, tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển.

• Cải thiện chế độ ăn uống: Một chế độ ăn uống lành mạnh, giàu vitamin và khoáng chất giúp tăng cường hệ miễn dịch, từ đó giảm nguy cơ nhiễm trùng.

• Kiểm tra sức khỏe định kỳ: Thăm khám phụ khoa định kỳ giúp phát hiện sớm các dấu hiệu viêm nhiễm và các bệnh lý liên quan, từ đó điều trị kịp thời.

Những biện pháp phòng ngừa trên sẽ giúp bạn bảo vệ sức khỏe sinh sản và tránh xa tình trạng viêm âm đạo do Gardnerella vaginalis.

Phương pháp điều trị

Viêm âm đạo do Gardnerella vaginalis có thể được điều trị qua nhiều phương pháp khác nhau. Tùy vào tình trạng bệnh và sự chỉ định của bác sĩ, các phương pháp này có thể bao gồm việc sử dụng thuốc, biện pháp không dùng thuốc, hoặc phương pháp y học cổ truyền.

Điều trị bằng thuốc

Điều trị bằng thuốc là phương pháp phổ biến và hiệu quả để điều trị viêm âm đạo do Gardnerella vaginalis. Các loại thuốc Tây y được sử dụng để tiêu diệt vi khuẩn gây bệnh và phục hồi môi trường vi sinh trong âm đạo. Dưới đây là một số thuốc thường được chỉ định:

• Metronidazole: Đây là một loại thuốc kháng sinh phổ biến được sử dụng để điều trị viêm âm đạo do vi khuẩn Gardnerella vaginalis. Metronidazole có tác dụng mạnh mẽ trong việc tiêu diệt các vi khuẩn gây viêm nhiễm, đồng thời giúp giảm các triệu chứng như khí hư có mùi hôi và ngứa.

• Clindamycin: Thuốc này cũng là một lựa chọn thay thế cho Metronidazole, đặc biệt nếu bệnh nhân bị dị ứng với Metronidazole. Clindamycin có tác dụng ức chế sự phát triển của vi khuẩn và giúp điều trị hiệu quả viêm âm đạo.

• Tinidazole: Đây là một thuốc kháng sinh khác có tác dụng tương tự như Metronidazole, giúp tiêu diệt vi khuẩn Gardnerella vaginalis và phục hồi sự cân bằng vi sinh trong âm đạo.

Khi sử dụng các thuốc này, người bệnh cần tuân thủ đúng liều lượng và chỉ định của bác sĩ. Không nên tự ý ngừng thuốc khi thấy triệu chứng thuyên giảm để tránh tình trạng tái phát hoặc kháng thuốc.

Điều trị không dùng thuốc

Bên cạnh việc sử dụng thuốc, điều trị viêm âm đạo do Gardnerella vaginalis còn có thể bao gồm các biện pháp không dùng thuốc để hỗ trợ phục hồi và giảm bớt các triệu chứng khó chịu:

• Thay đổi thói quen vệ sinh: Việc vệ sinh vùng kín đúng cách, tránh thụt rửa quá sâu hoặc sử dụng các sản phẩm vệ sinh có hóa chất mạnh, giúp giữ cho âm đạo luôn sạch sẽ và không gây kích ứng.

• Sử dụng thuốc xịt âm đạo: Các loại thuốc xịt âm đạo có thể giúp làm dịu triệu chứng ngứa, khô rát và giúp làm sạch môi trường âm đạo. Tuy nhiên, nên sử dụng chúng dưới sự hướng dẫn của bác sĩ.

• Bổ sung vi sinh vật có lợi: Việc sử dụng men vi sinh dạng uống hoặc viên đặt âm đạo có thể giúp phục hồi lại hệ vi sinh vật tự nhiên trong âm đạo, hỗ trợ giảm tình trạng viêm nhiễm và ngứa ngáy.

• Chế độ ăn uống hợp lý: Một chế độ ăn uống giàu dinh dưỡng, đặc biệt là các thực phẩm có chứa probiotics như sữa chua, có thể giúp hỗ trợ sức khỏe âm đạo và tăng cường hệ miễn dịch.

Các biện pháp này sẽ giúp hỗ trợ quá trình điều trị và làm giảm các triệu chứng của viêm âm đạo.

Điều trị bằng y học cổ truyền

Y học cổ truyền cũng cung cấp một số phương pháp điều trị viêm âm đạo do Gardnerella vaginalis. Các phương pháp này chủ yếu tập trung vào việc điều chỉnh cơ thể từ bên trong, nâng cao sức đề kháng và giảm các triệu chứng khó chịu:

• Châm cứu: Châm cứu là một phương pháp y học cổ truyền phổ biến được sử dụng để điều trị viêm âm đạo do Gardnerella vaginalis. Các huyệt vị có thể được châm cứu để cải thiện lưu thông khí huyết, giảm viêm và tăng cường chức năng của các cơ quan sinh dục nữ.

• Thuốc bắc: Các thang thuốc bắc thường chứa các thảo dược như nhân sâm, bạch truật, và hoàng kỳ, có tác dụng bổ khí, tiêu viêm và tăng cường sức khỏe cho cơ thể. Các thảo dược này giúp cải thiện sức đề kháng và cân bằng lại hệ vi sinh vật trong âm đạo.

• Xoa bóp huyệt: Việc xoa bóp các huyệt vị như Hegu, Xuehai có thể giúp giảm đau, thư giãn cơ thể và làm giảm căng thẳng, từ đó cải thiện sức khỏe sinh lý và điều trị viêm âm đạo hiệu quả.

Những phương pháp này có thể sử dụng phối hợp với các phương pháp điều trị hiện đại để mang lại hiệu quả tốt hơn trong việc điều trị viêm âm đạo do Gardnerella vaginalis.

Tình trạng viêm âm đạo do Gardnerella vaginalis có thể điều trị hiệu quả bằng các phương pháp Tây y, không dùng thuốc, hoặc y học cổ truyền. Việc lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp tùy thuộc vào mức độ nhiễm trùng, tình trạng sức khỏe của người bệnh và sự chỉ định của bác sĩ.