[Giải Đáp Chi Tiết] Sỏi Thận Kiêng Gì Và Ăn Gì Tốt Nhất?

Ngoài việc giúp cơ thể bổ sung các dưỡng chất cần thiết, chế độ ăn uống còn giữ vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ đẩy lùi nhiều triệu chứng bệnh lý khác nhau. Do đó một trong những vấn đề được nhiều người quan tâm đến hiện nay chính là sỏi thận kiêng gì và ăn gì để bệnh có nhanh có những chuyển biến tốt. Trong bài viết dưới đây, hãy cùng với chuyên gia của chúng tôi khám phá ngay.

Bệnh sỏi thận kiêng gì để phòng ngừa biến chứng nặng?

Đối với người bệnh sỏi thận, đặc biệt nhấn mạnh tới chế độ ăn uống, những thực phẩm tuyệt đối kiêng. Vậy để sỏi không tăng kích thước gây biến chứng nặng hơn, bệnh nhân nên tuân thủ những chú ý sau: 

• Thực phẩm có hàm lượng oxalate cao

Các gốc oxalate được cho là nguyên nhân chính của quá trình tích tụ khoáng chất dư thừa trong thận, bàng quang và niệu đạo. Vì thế bệnh nhân sỏi thận cần tuyệt đối cảnh giác với nguồn thực phẩm giàu oxalate. Các nghiên cứu cho thấy gốc oxalate được tìm thấy nhiều nhất trong các loại rau củ rất quen thuộc như: rau bina, củ cải đường, dưa leo, cà chua, măng tây… Do đó người bệnh nên thận trọng khi xây dựng thực đơn hàng ngày. 

Mặt khác, các nghiên cứu cũng cho thấy oxalate và canxi sẽ kết hợp với nhau để tái hấp thụ ở ruột non trước khi chuyển đến lọc ở thận. Do đó nếu dư thừa, oxalate sẽ lắng đọng lại, gây bệnh sỏi thận. Đây là lý do các chuyên gia dinh dưỡng khuyên bạn nên kết hợp thực phẩm giàu canxi nếu dung nạp oxalate trong bữa ăn.

• Socola

Bên cạnh các loại rau chứa nhiều oxalate kể trên, người bệnh thận cũng cần tuyệt đối kiêng socola vì có liên quan trực tiếp đến việc làm tăng các gốc oxalate trong cơ thể. Đây là nguyên nhân hình thành các tinh thể rắn tồn đọng trong nước tiểu. 

• Muối

Người điều trị bệnh sỏi thận cần kiêng muối là điều đương nhiên. Lượng natri trong muối sẽ giữ nước, ngăn cản quá trình tái hấp thu canxi ở thận. Tình trạng này khiến lượng canxi lắng đọng lại tạo sỏi, làm tăng kích thước sỏi. 

Đồng thời tạo áp lực cho việc lọc và đào thải ở thận. Do đó bệnh nhân cần tuân thủ nghiêm ngặt lượng muối các chuyên gia quy định là không quá 2300mg/người/ngày.

Tuy nhiên, với những đối tượng có cơ địa dễ tái phát sỏi niệu thì cần giảm hàm lượng xuống dưới 1500mg/người/ngày. Nếu đang điều trị sỏi thận, bạn nên tập thói quen đọc kỹ nhãn thực phẩm để kiểm soát lượng natri dưới 20%.

• Đường và đồ ngọt

Trong thành phần của bánh kẹo và nhiều loại trái cây ngọt chứa chủ yếu là 2 loại đường fructose và sucrose. Đây là 2 loại đường làm tăng nguy cơ hình thành sỏi thận vì khó bài tiết triệt để qua đường nước tiểu. Nếu tiêu thụ quá nhiều đồ ngọt sẽ tăng áp lực lọc của thận, là nguyên nhân gây hình thành sỏi thận, sỏi tiết niệu. 

• Protein động vật

Protein trong các loại thịt đỏ, nội tạng động hay động vật có vỏ (sò, hàu, ngao,…) chứa rất nhiều hoạt chất nhóm purin. Hoạt chất này làm tăng quá trình chuyển hóa axit uric, là nguyên nhân tạo sỏi axit uric. Đồng thời việc dung nạp quá nhiều protein động vật làm giảm nồng độ citrate, càng làm sỏi dễ kết tinh hơn. Theo khuyến cáo từ các chuyên gia, bạn nên kiểm soát hàm lượng thịt các loại tối đa 150g/ngày.

• Tránh dùng liều cao vitamin C

Các khảo sát mới nhất năm 2020 cho thấy tỷ lệ sỏi thận gia rất tăng nhanh ở những đối tượng sử dụng vitamin C liều cao kéo dài. Lý giải cho điều này, các chuyên gia nhận định vitamin C có thể dễ dàng chuyển hóa thành oxalat, gây sỏi thận.

Do đó, bạn nên tuân thủ hàm lượng vitamin C được phép bổ sung hàng ngày là 50 – 100mg. Lưu ý nên dung nạp nguồn vitamin C từ rau củ, trái cây tươi. Sử dụng viên uống vitamin C cần tham khảo ý kiến từ bác sĩ để tránh nguy cơ kết tinh sỏi.

• Thực phẩm nhiều kali

Hàm lượng kali trong máu tăng sẽ khiến thận phải chịu áp lực, làm giảm khả năng đào thải các tinh thể khoáng chất ra ngoài, dễ tạo sỏi. Người bệnh sỏi thận cần kiêng một số thực phẩm giàu kali như chuối, khoai tây, bơ,… 

• Đồ ăn nhanh

Đồ ăn nhanh là câu trả lời cho thắc mắc sỏi thận kiêng gì. Việc cắt giảm lượng đồ ăn nhanh là yếu tố tác động tích cực đến quá trình điều trị sỏi thận. Đồng thời cũng giúp tăng sức đề kháng, cải thiện hệ miễn dịch của người bệnh. Vì lý do đó, người bị bệnh sỏi thận được khuyến cáo nên hạn chế tiêu thụ đồ hộp, xúc xích, thịt xông khói, các loại cá và thịt chiên,… 

Bệnh nhân sỏi thận nên ăn gì?

Bên cạnh những thực phẩm trên thì người bệnh cũng nên lưu ý bổ sung nguồn thực phẩm hỗ trợ tích cực cho quá trình điều trị sỏi thận. Vậy bị sỏi thận ăn gì? Dưới đây là một số thực phẩm mà lương y Tuấn khuyên người bị sỏi thận nên ăn để nhanh khắc phục các triệu chứng khó chịu.

• Trái cây họ cam quýt

Thành phần của các loại trái cây họ cam quýt chứa nhiều citrate, giúp hòa tan các khoáng chất kết tinh trong nước tiểu. Do đó bổ sung nhiều các loại quả như chanh, cam, quýt, bưởi,… sẽ hỗ trợ quá trình làm tan sỏi thận. 

• Thực phẩm giàu canxi

Nhiều người bệnh sỏi thận thiết lập một chế độ ăn rất khắt khe, tuyệt đối tránh nhóm thực phẩm giàu canxi vì lo lắng làm gia tăng lượng canxi kết tinh trong nước tiểu.

Tuy nhiên đây là một quan niệm rất sai lầm. Việc không dung nạp đủ canxi khiến lượng oxalate trong nước tiểu tăng cao bất thường. Bổ sung canxi đúng lượng tiêu chuẩn sẽ ngăn chặn việc tạo sỏi. Do đó, các chuyên gia khuyên bạn nên duy trì chế độ ăn với các thực phẩm giàu canxi.

• Thực phẩm giàu vitamin A

Các nghiên cứu đã chứng minh vitamin A có thể làm giảm sự kết tủa của các gốc oxalate. Nhờ đó mà ngăn chặn được việc hình thành các tinh thể khoáng chất trong bàng quang và niệu quản. 

Đồng thời, hàm lượng vitamin A trong cơ thể sẽ hỗ trợ hòa tan, bào mòn và đào thải sỏi ra ngoài nhờ tác dụng điều hòa lượng nước tiểu. Để tạo điều kiện cho quá trình này diễn ra thuận lợi, bạn nên bổ sung vào thực đơn các thực phẩm: cà rốt, khoai lang, rau diếp cá, trái cây màu đỏ,…

• Một số loại rau tốt cho người bệnh sỏi thận

Để cung cấp chất xơ hỗ trợ điều trị sỏi thận tốt nhất, các chuyên gia về thận khuyên người bệnh nên thêm các loại rau sau vào thực đơn:

Rau cần tây: Rau cần tây chứa nhiều Polyacetylene – là hoạt chất chống viêm, ngăn ngừa nhiễm trùng đường tiết niệu. Tuy nhiên, nếu bạn đang mang thai hoặc huyết áp thấp, thể trạng yếu thì nên cân nhắc kỹ trước khi lựa chọn loại rau này để điều trị sỏi thận.

Atiso: Atiso chứa rất nhiều hoạt chất có khả năng chống oxy hóa, hỗ trợ đào thải sỏi thận ra khỏi cơ thể. 

Bông cải xanh: Loại rau này chứa nhiều sắt, canxi, vitamin A và C giúp ức chế sỏi thận tăng kích thước.

Cải bó xôi: Cải bó xôi giàu chất xơ, các vitamin và omega – 3, giúp tăng đề kháng cho bệnh nhân sỏi thận, ngăn chặn sỏi phát triển.

Ớt chuông: Chứa nhiều loại vitamin giúp chống oxy – hóa, Phytochemical và carotenoid chống nhiễm trùng đường tiết niệu, Capsaicin làm giảm nồng độ cholesterol,… Nhờ đó hỗ trợ tích cực quá trình chữa sỏi thận.

Câu hỏi thường gặp về chế độ dinh dưỡng cho người bệnh sỏi thận

Xoay quanh vấn đề bị sỏi thận nên ăn uống như thế nào, có rất nhiều thắc mắc của bạn đọc gửi về cho chuyên trang. Giới hạn trong phạm vi bài viết này, chúng tôi sẽ giải đáp một số câu hỏi tiêu biểu nhất:

• Sỏi thận có nên ăn trứng không?

Trứng là nguồn thực phẩm cực kỳ bổ dưỡng cho sức khỏe vì chứa nhiều yếu tố vi lượng quan trọng và các vitamin thiết yếu như A, D, B6 và B12. Do đó khá nhiều người thắc mắc liệu bị sỏi thận có ăn trứng được không? Câu trả lời còn phụ thuộc vào loại sỏi bạn mắc phải.

Nếu sỏi ở dạng acid uric, bạn nên kiêng trứng trong thời gian điều trị vì có thể khiến bệnh nặng hơn và tăng nguy cơ hình thành sỏi mới. Tuy nhiên nếu ở các dạng sỏi khác thì bạn cũng nên kiểm soát việc tiêu thụ trứng ở mức độ vừa phải. 1 quả trứng gà có thể chứa tới 186mg cholesterol, tăng nguy cơ hình thành sỏi mới.

• Sỏi thận có kiêng rượu không?

Câu trả lời chắc chắn là nên kiêng tuyệt đối. Rượu, bia và các chất kích thích gây những tác động tiêu cực đến bệnh nhân sỏi thận như: tăng nồng độ axit trong nước tiểu, suy giảm chức năng thận, ảnh hưởng quá trình lọc và đào thải độc tố, tạo điều kiện sỏi phát triển,.. 

• Bị sỏi thận có nên ăn rau mồng tơi?

Được mệnh danh là “rau vua” của mùa hè nhưng mồng tơi lại không dành cho người bị sỏi thận. Nguyên nhân vì mồng tơi chứa nhiều axit oxalic và purin, sau khi vào cơ thể chuyển hóa thành axit uric. Quá trình này làm tăng nồng độ canxi oxalate trong nước tiểu, dễ gây tăng kích thước sỏi thận ngày càng trầm trọng. Do đó câu trả lời chính xác cho thắc mắc này là KHÔNG.