Bào Chế Thuốc Trong YHCT Và Những Điểm Tối Ưu Được Nhà Thuốc Nam Gia Truyền Đỗ Minh Đường Đúc Kết – Áp Dụng

Sau hơn 150 năm hình thành và phát triển, tới nay nhà thuốc nam gia truyền Đỗ Minh Đường vẫn là một trong những phòng chẩn trị YHCT lâu đời nhất, luôn đi đầu trong việc phát huy, gìn giữ những tinh hoa y học dân tộc. Nhà thuốc không chỉ đẩy mạng nâng cao trình độ chuyên môn đội ngũ lương y/bác sĩ, mà còn chú trọng vào việc nghiên cứu, đầu tư các bài thuốc BÍ TRUYỀN từ phương pháp bào chế dược liệu đến việc bảo tồn nguồn thảo dược phong phú trong nước.

Gìn giữ tinh hoa văn hóa của YHCT bằng việc bào chế thuốc 

Lương y Đỗ Minh Tuấn (Truyền nhân đời thứ 5 của dòng họ – Hiện là GĐ chuyên môn nhà thuốc Đỗ Minh Đường, Cố vấn y khoa sức khỏe đài PTTH VTV2, VTC2 – Thầy thuốc nam tiêu biểu năm 2020) chia sẻ:

“Sau hơn 20 năm gắn bó với nghề y, Tuấn tôi nhận thấy rằng: Dù y học hiện đại có phát triển đến đâu thì cũng không thể tách rời được các phương pháp bào chế thuốc được cha ông ta đúc kết từ bao đời nay. Trong đó phải kể đến những phương pháp bào chế thuốc trong YHCT, điển hình như hỏa chế, thủy chế,… với mục đích bào chế nguyên liệu thành các dạng thuốc dễ hấp thụ, nâng cao hiệu quả trị bệnh.”

Bởi vậy, nói không với việc cải tiến thuốc nam bằng công nghệ thế hệ 2, 3, tất cả các bài thuốc nam của dòng họ Đỗ Minh vẫn giữ nguyên tinh hoa YHCT có trong bí tịch dòng họ Đỗ từ 3 THẾ KỶ nay nhằm mang đến hiệu quả tối đa, chữa mọi thể bệnh cho người Việt.

Chia sẽ rõ hơn để bạn đọc hiểu về các phương pháp bào chế thảo dược trong YHCT, bào ở đây có nghĩa là dùng sức nóng để thay đổi lý tính và dược tính của thuốc nhằm thuận tiện cho việc chế biến và điều trị. Chế có nghĩa là tác động làm thay đổi tính chất, hình dạng của dược liệu. Cứ hiểu nôm na, bào chế thảo dược là bước chuyển đổi tính thiên nhiên của dược liệu thành những vị thuốc, những chế phẩm thuốc trong phòng và trị bệnh. 

Mục đích chính là bào chế các nguyên liệu thành dạng thuốc phiến (thuốc chín). Thuốc phiến được dùng trong các dạng thuốc thang, thuốc cao, thuốc viên (đan, đơn, hoàn), thuốc chè (ẩm), thuốc bột (tán), thuốc rượu thì được dùng ít hơn…

Lương y cho biết thêm: “Khi bào chế thuốc Nam phải thoả mãn được 3 nguyên tắc cơ bản: Thứ nhất phải đảm bảo việc “điều hoà âm dương” của vị thuốc, người bệnh; Thứ hai, các vị thuốc phải phát huy được “bổ hư tả thực”. Thứ ba là gắn chặt vấn đề “biện chứng luận trị” với việc “tìm thuốc” và “chế thuốc”.

Bào chế thảo dược cốt phải “vừa chừng”, non quá thì khí kiến hiệu, già quá thì mất khí vị.

Bên cạnh đó, phương pháp bào chế thuốc thảo dược lại rất đa dạng và phong phú; song tựu chung lại có ba phương pháp cơ bản: Phương pháp dùng lửa (hoả chế), dùng nước (thuỷ chế) và phương pháp kết hợp nước – lửa (thuỷ hoả hợp chế – nhiệt ẩm). Cụ thể: 

BẠN ĐANG GẶP CÁC VẤN ĐỀ VỀ SỨC KHỎE 

LIÊN HỆ NGAY BÁC SĨ TƯ VẤN MIỄN PHÍ

Hỏa chế – Phương pháp dùng nhiệt bào chế thảo dược 

Phương pháp này sử dụng tác động của nhiệt độ khô trực tiếp hay gián tiếp qua những phụ liệu trung gian nhằm thay đổi tác dụng, tính chất, độc tính dược liệu. 

Lương y Tuấn cho biết: “Mục đích chính là làm tăng tính ấm, giảm tính hàn do đưa nhiệt và phần dương vào vị thuốc, đồng thời làm giảm đi độc tính, tác dụng không mong muốn có trong dược liệu và ổn định hoạt chất có trong vị thuốc. Song song với đó, hỏa chế còn làm giảm độ bền cơ học của vị thuốc do các chất hữu cơ bị phân hủy và các liên kết hữu cơ bị phá vỡ, tăng thời gian bảo quản chất lượng thuốc, hiệu lực chữa bệnh cũng từ đó mà được tối ưu hơn.”

Những phương pháp chế biến dược liệu bằng hỏa chế: nung, đốt, lùi hay nướng, sao (sao qua, sao đen, sao cháy, sấy, chích), chế sương,…

Tại nhà thuốc Đỗ Minh Đường, lương y Tuấn cho biết, các y bác sĩ ở đây cũng áp dụng cách thức bào chế hỏa chế là sao vàng hạ thổ trong một số bài thuốc của mình. Cụ thể, đem thảo dược đi sao vàng, rồi đổ thuốc xuống hố đất đã chuẩn bị trước lót vải rồi đậy vung lại từ 10 – 30 phút. Đây thực chất là phương pháp hạ nhanh nhiệt độ, tránh ảnh hưởng tiếp theo của nhiệt độ.

Theo y học hiện đại, sao vàng hạ thổ là làm gia tăng sức căng bề mặt của dược liệu. Khi sức căng lớn, hạ thổ sẽ gặp hơi lạnh gây rạn nứt bề mặt dược liệu, nhờ đó các hoạt chất dễ thoát ra ngoài hơn trong quá trình sắc thuốc.

Với cách làm này, các vị thuốc sẽ dễ bảo quản hơn, đồng thời tính âm – dương trong dược liệu sẽ được cân bằng (hạ bớt tính dương, tăng thêm tính âm), giúp thuốc có mùi thơm để nhập tỳ và không gây buồn nôn khi sử dụng.

Phương pháp bào chế thảo dược bằng nước – Thủy Chế

Đây là phương pháp bào chế dùng tác động của nước hoặc dung dịch phụ liệu ở những mức độ khác nhau (ẩm, ngâm,…) trong điều kiện nhiệt độ tự nhiên để tạo ra quá trình lên men, hòa tan hay phân hủy, nhằm đáo ứng những mục đích khác nhau.

Nói một cách dễ hiểu hơn, ví dụ như bạch thược chế với rượu để khử đi hết tính hàn, đồng thời làm tăng cường dưỡng huyết điều kinh; Chế với giấm để tăng quy kinh can, giúp chống chỉ xơ gan hóa hay chức năng gan bị trì trệ,… 

Quá trình này thực chất là giúp các loại dược liệu giảm bớt độc tính, giảm tính bền cơ học của vị thuốc và giảm tác dụng có hại của thuốc tới người bệnh. Đồng thời, thủy chế làm tăng khả năng giải phóng hoạt chất do các tế bào dược liệu bị hút nước và trương nở, làm mềm dược liệu, giúp cho việc phân chia dược liệu được dễ dàng hơn. Ở một số thảo dược, phương pháp này còn giúp định hình, bảo quản, tránh gây vụn nát thuốc và hạn chế sự phát triển của nấm mốc.

Một số phương pháp thủy chế phổ biến bao gồm: rửa, ngâm, tẩm, thủy bào, thủy phi,…

Phương pháp bào chế phối kết hợp – Thủy hỏa hợp chế

Thủy – Hỏa chế là phương pháp sử dụng tác động của cả nước với lửa (gián tiếp hay trực tiếp) ở nhiệt độ cao hơn nhiệt độ tự nhiên (nhiệt ẩm) nhằm thay đổi tính chất của dược liệu. Mục đích chính của phương pháp này nhằm làm giảm độc tính, diệt các enzym giúp ổn định hoạt chất để tăng thời gian bảo quản và tăng hiệu lực trị bệnh của thuốc hơn.

Các phương pháp thủy hỏa hợp chế gồm: Chưng, đồ, nấu (đun, chử), tôi, hầm, sắc (thuốc thang, thuốc cao đặc), hãm (hãm chè thuốc),…

“Tóm lại, tùy vào mục đích sử dụng mà những loại thuốc này sẽ được chế biến theo nhiều phương pháp khác nhau, mỗi phương pháp sẽ tạo ra những công dụng điều trị khác nhau. Nhưng dù là chọn phương pháp bào chế nào đi chăng nữa, cũng luôn phải lấy tiêu chuẩn yêu cầu khắt khe về chất lượng dược tính đặt lên hàng đầu.” – Lương y Tuấn chia sẻ thêm

Phương pháp bào chế thuốc thành dạng cao đặc và điểm “VÀNG” độc đáo chỉ có tại nhà thuốc Đỗ Minh Đường

Từ 3 phương pháp bào chế nhắc đến ở trên, các lương y sẽ nhào nặn thuốc thành 1 trong 5 dạng thường thấy là: Thang, hoàn, tán, cao, đan. Mỗi dạng bào chế lại có ưu và nhược điểm riêng: 

• Thuốc thang (sắc): Là phương pháp cho hỗn hợp các vị thuốc vào siêu, đổ nước, sắc. Dưới tác dụng của nhiệt, vị thuốc tan vào trong nước, sau đó lược bỏ xác, lấy nước uống. Tuy nhiên, để đạt được hiệu quả cao, người bệnh cần biết căn chỉnh thời gian và nhiệt độ thích hợp. Điều này dẫn tới việc cồng kềnh trong giai đoạn chế biến, mất công mất sức mà rất khó uống đối với trẻ nhỏ.
• Thuốc tán, đan: Là loại thuốc thể rắn, rời. Điều chế bằng cách tán dược liệu từ khoáng vật, thực vật thành bột vừa, bột mịn hay hồ viên thành hoàn để uống trong hoặc để xoa ngoài. Tác dụng của nó gần như thuốc thang, dễ thẩm thấu, tuy nhiên khuyết điểm là thuốc khó bảo quản.
• Thuốc hoàn: Là dạng thuốc mềm dẻo, hình cầu, lớn bằng hạt nhãn, gồm thuốc và mật (hoặc mạch nha). Thuốc dễ sử dụng nhưng để lâu khó bảo quản, liều lượng có khi phải dùng nhiều, khó thẩm thấu, trẻ nhỏ khó uống.

Hỏi rõ hơn về nguyên do nhà thuốc Đỗ Minh Đường lựa chọn phương pháp bào chế thảo dược thành dạng cao đặc, lương y Tuấn cho hay:

“Thực chất đây vẫn là thuốc dạng thang được tôi sắc thành nước. Sau khi thu hái và qua kiểm định nghiêm ngặt, những dược liệu này sẽ trải qua một quy trình sơ chế khắt khe, tiếp đó là đến quá trình cô lại thành dạng cao đặc, đun trong suốt 48 giờ đồng hồ, giữ nguyên nền nhiệt 55 – 70 độ C. Mục đích chính của việc này là để thu giữ được hết những hoạt chất tinh túy có trong thảo dược và loại bỏ hoàn toàn những độc tố nguy hại ẩn trong cây dược liệu.

Vì thành phần được cô đặc, chiết bớt nước nên dược chất thu được đậm đặc hơn, tinh chất thẩm thấu nhanh vào thành dạ dày, tăng hiệu quả điều trị cho người bệnh. Chỉ với 1 lượng nhỏ cao thuốc mà phát huy công dụng tương đương với 1 thang thuốc sắc. Đặc biệt, thuốc thơm mùi thảo dược, không có vị nồng, đắng như thuốc sắc truyền thống, nên trẻ nhỏ cũng có thể dễ dàng sử dụng.”

Đồng thời, việc bào chế thuốc thành dạng cao đặc cũng giúp cho quá trình bảo quản thuốc tốt hơn. Trải qua quá trình đun nấu kỹ lưỡng, dạng thức cao đặc này sẽ diệt được các enzyme có sẵn trong dược liệu, ổn định thành phần hóa học có trong vị thuốc, nhằm đảm bảo các chỉ tiêu kỹ thuật như độ ẩm, độ nhiễm khuẩn, nấm mốc,…

Bởi vậy, các lương y, bác sĩ nhà thuốc Đỗ Minh Đường đã “ưu ái” áp dụng dạng bào chế bài thuốc thành cao đặc này, vừa để tối ưu hóa được hết công dụng có trong dược liệu, vừa giúp người bệnh tiết kiệm thêm thời gian, dễ dàng bảo quản, tiện lợi và dùng được cho mọi đối tượng.

Ngoài việc nghiên cứu và hoàn thiện bài thuốc thành dạng thức hiện đại, tối ưu nhất cho người bệnh, từ rất nhiều năm về trước, nhà thuốc Đỗ Minh Đường còn nhận thấy, để có thể bào chế nên được bài thuốc chất lượng thì dược liệu là một trong những yếu tố quan trọng nhất.

Nắm bắt và hiểu được tầm quan trọng của dược liệu đối với chất lượng bài thuốc cũng như đối với sức khỏe của người bệnh, nhà thuốc Đỗ Minh Đường ngay từ giai đoạn đầu đã tiên phong phát triển các vườn trồng đủ loại dược liệu quý, song vẫn đảm bảo quy trình “SẠCH – TỰ NHIÊN – CHUẨN HÓA – THUẦN VIỆT”.

Sau nhiều năm chú trọng đầu tư và chăm sóc, hiện nay nhà thuốc Đỗ Minh Đường đã xây dựng được 3 vùng chuyên canh hữu cơ, đạt chuẩn GACP-WHO cho mình với tổng diện tích đất trồng ước tính lên đến khoảng hơn 20.000m2 và được đặt tại các tỉnh thành Hòa Bình, Hưng Yên và Gia Lâm (Hà Nội).

XEM NGAY: Đỗ Minh Đường – Nhà Thuốc Nam ĐI ĐẦU Bảo Tồn, Phát Triển Nguồn Dược Liệu SẠCH 

Chính vì vậy, nhờ nguồn dược liệu sạch và thuốc quý, nhà thuốc Đỗ Minh Đường luôn cam kết đảm bảo về CHẤT LƯỢNG và mang lại sự AN TOÀN TUYỆT ĐỐI cho tất cả đối tượng người bệnh, từ trẻ em, người cao tuổi đến phụ nữ mang thai, sau sinh và đang cho con bú.

Cùng với lịch sử phát triển lâu dài cũng như hiệu quả chữa khỏi bệnh cao, Đỗ Minh Đường hiện nay đã và đang trở thành địa chỉ thăm khám, chẩn đoán và chữa bệnh uy tín hàng đầu của HÀNG NGÀN bệnh nhân trên cả nước.

Đơn cử là trường hợp Anh Minh Tiến (35 tuổi) chịu cảnh viêm xoang ngày càng nặng suốt 10 năm trời chỉ vì nghiện thuốc lá. Sau khi biết đến nhà thuốc Đỗ Minh Đường, anh chia sẻ: “Thú thực là tôi cũng dùng nhiều thuốc kháng sinh lẫn thuốc xịt mũi lắm rồi. Cứ uống thuốc vào thì đỡ hắt hơi, sổ mũi nhưng dăm ba hôm lại đâu vào đấy. Tính ra tôi cũng tốn kha khá tiền mua thuốc rồi. Mỗi lần viêm xoang đau đầu là tôi lại tống thuốc kháng sinh, dùng nhiều quá thành ra bị đau dạ dày luôn.”

Sau khi thăm khám và dùng liệu trình điều trị viêm xoang, chỉ sau 2 tháng kiên trì uống thuốc của Đỗ Minh Đường cùng với việc kết hợp ăn uống, ngủ nghỉ và cai thuốc lá theo lời khuyên của lương y Tuấn, hiện tượng hắt hơi, sổ mũi và ngạt mũi của anh Tiến giảm đáng kể.

CHI TIẾT: Quý ông U40 điều trị dứt điểm viêm xoang nặng suốt 10 năm trời nhờ bài thuốc Viêm Xoang Đỗ Minh

Mẹ bầu Bích Hạnh (31 tuổi – Thủ Đức) – phải đối mặt với chứng nổi mề đay ở tháng thứ 3 thai kỳ đến tận lúc ở cữ khiến chị mất ăn, mất ngủ triền miên, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và tinh thần. May mắn thay nhờ biết đến bài thuốc Mề Đay Đỗ Minh, bệnh tình của chị đã thuyên giảm. 

Mẹ bỉm chia sẻ: “Trong tháng đầu tiên, tôi tuân thủ theo đúng chỉ định của bác sĩ, uống thuốc đúng giờ, đầy đủ, nên khoảng 20 ngày đầu đã thấy tình trạng thuyên giảm rõ rệt. Các vết ngứa dần biến mất, chỉ còn lại cảm giác ngứa nhẹ thôi. Hết 1 tháng dùng thuốc thì cơn ngứa ngáy đã biến mất hẳn, da dẻ bắt đầu hồng hào, căng bóng trở lại.”

ĐỌC NGAY: [GÓC REVIEW] Trải Lòng Của Mẹ Bỉm Về Cách Chữa Mề Đay Sau Sinh Nhờ Bài Thuốc Mề Đay Đỗ Minh

Ngoài anh Tiến, mẹ bỉm Bích Hạnh kể trên, nhà thuốc cũng nhận được rất nhiều phản hồi tích cực từ người bệnh qua fanpage, tin nhắn, zalo: 

XEM THÊM: [GÓC PHẢN HỒI – NGƯỜI THẬT VIỆC THẬT] Hàng nghìn bệnh nhân đã chữa khỏi các bệnh về da liễu, xương khớp phụ khoa,… tại nhà thuốc Đỗ Minh Đường

Ngoài sự đánh giá cao của các chuyên gia đầu ngành, giới truyền thông và của các bệnh nhân, nhà thuốc Đỗ Minh Đường còn được ghi nhận, vinh danh bởi những giải thưởng lớn. Điển hình, đơn vị vinh dự được nhận cúp Vàng cho giải thưởng “Sản phẩm tin cậy, dịch vụ hoàn hảo, nhãn hiệu ưa dùng” năm 2017 do Tạp chí Sở hữu trí tuệ bình chọn. Năm 2020, nhà thuốc tiếp tục nhận giải thưởng “Top 20 Hàng Việt tốt – Dịch vụ hoàn hảo – Thương hiệu nổi tiếng” do Viện Khoa học Phát triển Nhân lực Kinh tế và Văn hoá kết hợp Trung tâm Bảo vệ Người tiêu dùng phối hợp tổ chức,…

Cùng với đó, luôn lấy khẩu hiệu “Vì bệnh nhân tận tâm phục vụ”, các y bác sĩ tại nhà thuốc Đỗ Minh Đường trong suốt hơn 150 năm nay vẫn không ngừng cải thiện, nỗ lực từng ngày mang tới cho người bệnh những giải pháp chăm sóc sức khỏe cũng như chất lượng dịch vụ tối ưu và tốt nhất. Vì vậy, nếu bạn hoặc người thân có nhu cầu được chăm sóc sức khỏe toàn diện hãy LIÊN HỆ NGAY đến nhà thuốc để nhận được sự tư vấn và thăm khám MIỄN PHÍ.